Balıkesirliler Çaykur'dan Önce Keşfetti
Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu’nun dünyada tatlandırıcı olarak yeni keşfedildiğini ve Arjantin ziyareti kapsamında bu ürünü öğrendiğini söylediği Stevia, 4 yıl önce Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Bölüm Başkanı Prof Dr. Kenan Turgut, tarafından Türkiye’ye ilk kez getirildi.
Balıkesir'de geçen yıl deneme üretimi yapıldıktan sonra elde edilen başarılı sonucun ardından vatandaşlara 10 bin adet stevia fidesi ücretsiz dağıtıldı.
STEVİA İÇİN ARJANTİN’E GİTMEYE GEREK YOK BİZİM ÜLKEMİZDE DE YETİŞİYOR
Kandaki şeker düzeyini yükseltmeksizin, şişmanlatmaksızın ve kalori vermeksizin içecekleri veya gıdaları tatlandıran ve ana vatanı Paraguay ile Brezilya olan şeker otu Stevia Ekstresi, geçen yıl Burhaniye Belediye Başkanı Fikret Akova ve Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü tarafından desteklenen proje öncülüğünde Selahattin Güvenç tarafından deneme üretimi yapıldı. Stevia ekiminden olumlu sonuç alınınca çiftçilere 10 bin adet stevia fidesinin ücretsiz dağıtımı yapıldı.
Hatta stevyayı Türkiye’ye ilk getiren Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Bölüm Başkanı Prof Dr. Kenan Turgut’un da katıldığı programda Burhaniye’de stevia için önceki gün tarla günü düzenlendi. Bu da demek oluyor ki steviayı keşfetmek için Arjantin’e gitmeye, Arjantin’deki stevia bahçelerini gezip incelemeye gerek yok. Akdeniz Üniversitesi ile Balıkesir’in Burhaniye ilçesi ülkemiz sınırları içerisinde yer alıyor ve bize daha yakın konumda bulunuyor.
4 yıl önce Türkiye’ye Stevia’yı ilk kez getiren Prof. Dr. Kenan Turgut’un da katıldığı tarla gününde stevia bitkisi çiftçilere tanıtılırken, alternatif olacağı vurgulandı. Kaymakam Ali Uslanmaz’ın da destek verdiği ve stevia için çiftçilere ücretsiz fide dağıtılırken bir de örnek bahçe kuruldu. Steviayı ilçede yaygınlaştırmayı amaçlayan Kaymakamlık ve Gıda Tarım, Hayvancılık İlçe Müdürlüğü, geçtiğimiz yıl Selahattin Güvenç’i ektiği 2 dekarlık alanda tarla günü düzenledi.
Kaymakam Ali Uslanmaz, Karadeniz yöresine çayın girdiği gibi, stevianın de Burhaniye’den Türkiye’ye girdiği söyledi.
Prof. Dr. Kenan Turgut da, steviayı alternatif ürün olarak önerdiklerini anlattı.
Düzenlenen tarla gününde stevia hasadı yapılırken, yaprakları da kadınlar tarafından ayrılmaya başlandı.
Stevianın iyi bir gelişme sağladığını anlatan Prof. Dr. Kenan Turgut, “Stevia bitkisi bilindiği üzere doğal tatlandırıcı özelliği olan bir bitkimizdir. Ve Türkiye’ye 4 yıl önce tanıtıldı bu bitki. İlk çalışmalara Antalya Akdeniz Üniversitesinde başlamıştık. Ama şu an özellikle Selahattin beyin katkılarıyla, buradaki ziraat kuruluşlarının katkılarıyla görüyoruz ki kaymakam beyin önemli katkısı var burada. Görüyoruz ki bende çok sevindim. İkinci yılında bitkiler çok sağlıklı Antalya’daki ile karşılaştırıyorum. İkinci yılındaki bitkilerle. Çok bir farkı yok. Bu şunu gösteriyor. Yani bu bölgede zaten daha önceleri önermiştik bölge için. Bu bölgede de doğrudan açık arazilerde. Veya burada olduğu gibi zeytinlik içersinde de rahatlıkla özellikle sıradaki mesafeler genişse. Su olduğu sürece yazın su gerekiyor. Stevia yetiştirmemiz mümkün. Ve bir alternatif bitki adayıdır. Bunu kesinlikle söylüyorum. O yönden hiç şüphemiz yok. Tabi aynı zamanda onunla birlikte üretimle birlikte özellikle ekstrasyon ünitelerinin kurulup ürünler de elde edilmeye başlayınca bu defa ne olacaktır. Bütün Türkiye’deki sadece bu bölgede değil bütün Türkiye’deki insanlarımız bu üründen faydalanabilecektir. Bu imkan doğacaktır. Yani baktığımız zaman bitkilerin boyuna yaprak miktarına Bura da özellikle yaprağında etken maddesi glokozitler yaprağında. Yaprak alanları oldukça geniş. Yaprak sayısı fazla. Hem toprak yapısı olarak uymuş, hem de iklim olarak uygun olduğunu gösteriyor. İkinci yıl olması da ayrıca önemli. Neden, buradaki kış koşullarının bu bitkiye herhangi bir zararı olmamış. Sağlıklı olarak bu bitkiyi görebiliyoruz” dedi.
Steviayı desteklediklerini anlatan Kaymakam Ali Uslanmaz da, “Şimdi steviayı Burhaniye’ye ilk defa getirdik. Bir örnek bahçe kurduk. Burada gördüğünüz gibi stevia bitkisi bir doğal tatlandırıcı. Yani şeker yerine geçen. Şekerin kullanıldığı her yerde kullanılabiliyor. Bilim adamlarının söylediğine göre de sıfır kalorili. Ve şeker hastaları, artık dondurma yiyecek. Baklava yiyecektir. Bölgeye de aynı zamanda alternatif tarım da olacak. Alternatif ürün de olacak. Öyle zannediyorum ki. biz bir tohum ektik. Bölgeye yeni bir ürün getirdik. Daha öncede söylediğimiz gibi 50 yıl önce çay nasıl girmişse stevia da Türkiye’ye Burhaniye’den girdi” dedi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Dursun Okur da, “Bu gün stavia şeker otu bahçemizin ikinci yılındayız. Çiftçilerimizi üreticilerimizi çağırarak bizzat yerinde bir tarla günü yapmak istedik. Bitkileri gördüğümüz zaman biz de çok sevindik. Çiftçilerimiz de çok sevindi. Antalya’dan gelen misafirlerimiz ha keza öyle. İnşallah çiftçilerimiz için bir alternatif olacağını düşünüyorum. İnşallah, şeker hastalarımızın, ağız tadını getireceğiz bu ülkede” dedi.
Öte yandan 2006 yılında Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Yukarısalat Belde Belediyesi’nce hazırlanan ve Türkiye’nin ilk ekolojik şeker üretiminin planlandığı “Alternatif Şeker Bitkisi Stevia Tarımının ve Şekerinin Kullanımının Yaygınlaştırılması ve Ekolojik Şekerli Ürünlerin Elde Edilmesi Projesi”nin, AB tarafından onaylanarak 233 bin Euro’luk destek aldığı öğrenildi.
STEVIA NEDİR ?
Stevia, Paraguay ve Brezilya'da yetişen bir bitkidir. 1887 'de Paraguay yerlilerinin kullandığı şifalı bitkiler üzerinde inceleme yapan Güney Amerikalı bilim adamı Antonia Bertoni tarafından keşfedilmiştir. Paraguay kızılderilileri tarafından "Tatlı ot" ve "Ballı yaprak" ismiyle anılan ve tatlandırıcı olarak kullanılan stevianın sırrını çözmek için, 1931'de Bridel ve Lavieille adında iki Fransız kimyacı bitkinin yapraklarından elde ettikleri ekstre (öz) üzerinde çalışmaya başladı. Onların çalışmaları sonucunda beyaz kristal yapıda ve "Stevioside" adı verilen saf bir ürün elde edildi ve bu maddenin normal rafine şekerden 100 ile 300 kat daha tatlı olduğu fark edildi. 1971'de Çinli araştırmacı Dr.Tei-Fu-Chen Paraguay'ı ziyaretinde ilgisini çeken Stevia bitkisi üzerinde çalışmalar yaparak, kimyasal olmayan doğal yöntemlerle Stevia ekstresi (özü) elde edilmesinde ve yapraklarda bulunan keskin tadın kaldırılmasında başarılı oldu.
Paraguay ve Brezilya'da yüzyıllardan beri tatlandırıcı ve tedavi edici özellikleri nedeniyle kullanılan stevia (şeker bitkisi) , Japonya'da da otuz yılı aşkın bir süredir milyonlarca kişi tarafından tatlandırıcı ve gıda katkısı olarak kullanılmaktadır. Bu bitkiden elde edilen özütün, kan şekerini düzenleyici etkileri olduğu kabul edilmektedir. Stevia'nın insülin duyarlılığını ve hatta salınımını arttırıcı etkilerinin olduğunu gösteren bazı araştırmaların varlığı diyabet tedavisinde kullanımını destekler niteliktedir.
Stevia Ekstresi'nin en büyük özelliği bir doğal tatlandırıcı ve diyet gıdası olarak hiç bir şekilde kalori, yağ, sakarin ve toksik maddeler içermemesidir. Su bazlı olarak üretilir ve üretiminde alkol ya da herhangi bir kimyasal madde kullanılmaz. Stevia Ekstresi kandaki şeker düzeyini yükseltmeksizin, şişmanlatmaksızın ve kalori vermeksizin içeceklerinizi veya gıdalarınızı tatlandırır. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri vardır. Mide ve bağırsak florasını, asit alkali dengesini korur. Bir büyük fincan black (sütsüz) nescafe için 1 gr 'lık paket fazlasıyla yeterli olur ve alıştığınız şeker tadında herhangi bir fark ya da koku hissetmezsiniz.
STEVIA'NIN ÖZELLİKLERİ
Şeker Otunun başlıca üreticileri Paraguay, Brezilya, Japonya ve Çin’dir.
Kurutulmuş haldeki şeker otu yaprakları normal şekerden 10-15 kat daha tatlıdır. İşlenerek toz haline getirilmiş şeker otu normal şekerden 200-300 kat daha tatlıdır.
Şeker otu, yapay tatlandırıcıların kullanıldığı diyetlerde, yapay tatlandırıcıların yerine kullanılabilmektedir.
Şeker Otu ile birçok yemek, tatlı, pasta pişirilebilmektedir.
Şeker Otu 300 C üzerine kadar ısıya dayanabilmektedir
Şeker Otunun kalorisi yoktur.
Şeker otu kan şekerini arttırmamaktadır.
Birçok araştırma yapılmasına rağmen her hangi bir yan etkisine rastlanmamıştır.
Tamamlanan iki araştırma sonucuna göre şeker otu dişlere zarar vermemektedir.
Araştırmalar şeker otunun, şeker hastaları tarafından uzman kişiler/doktor gözetiminde kullanılabileceğini göstermektedir.
Şeker Otundan Kendi Başınıza Öz Üretmeniz Mümkün Mü?
Taze veya kurutulmuş şeker otu yapraklarını kullanarak bir öz üretebilmek mümkündür. Bir miktar (ne kadar belirtilmemiş) şeker otu yaprağını veya kurutulan yapraklardan elde edilen tozu, brandy veya viski gibi bir alkol içinde 24 saat bekletip , yapraklarını süzdükten sonra alkolü kaliteli su ile seyreltilmesi sonucu elde edilen sıvı , kısık ateşte kaynamasına izin vermeden ısıtılır. Isınma ile alkol buharlaşarak sıvıdan uzaklaşır . Şeker otu özü, kaliteli bir su ile de hazırlanabilir fakat şeker alkolde daha çok çözülecektir. İstenirse şurup kıvamına gelinceye kadar kaynatma yapılabilir.
İLGİLİ HABERİMİZ
