Budama Masaya Yatırıldı

Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası Rize Şube Başkanı Muhammet Pertek, bugüne kadar çaylık alanların 3 kez budamadan geçtiğini, bunun karşılığında da üreticiye 342 milyon liranın üzerinde tazminat verildiğini söyledi.

Pertek, oda temsilciliğinde düzenlenen çaylık alanlarda budama ile ilgili değerlendirme toplantısında yaptığı konuşmada, 1981 yılında 538 bin dekar olan çaylık alanların 1994 yılında 893 bin dekara ulaştığını, bu yıldan sonra yapılan yeni değerlendirmede çaylık alanların 767 bin dekar olarak saptandığını belirtti.

Geçen yıl yapılan değerlendirmede ise çaylık alanların 758 bin dekar alan olarak saptandığını bildiren Pertek, üretici sayısının da 1993'de 215 bine ulaşmışken 2009 yılında 200 binlere gerilediğini ifade etti.

Bölgede 1994 yılında resmi olarak başlayan budama projesi kapsamında 16 yılda çaylık alanların 3 kez budamadan geçtiğini kaydeden Pertek, ''Zorunlu olmasından önceki yıllarda da budama yapılıyordu. Ancak bu çok sınırlı kalıyordu. 1994 yılından önceki yıllarda toplam 574 bin dekar alanda budamaya tabi tutulmuş, bunun karşılığında üreticiye 23 milyon lira ödenmiş'' dedi.

Pertek, budamanın resmi olarak başladığı 1994 ile 1998 yılları arasında 445 bin dekar alanda budama yapıldığını, bunun karşılığında üreticiye 7 milyon liranın üzerinde ödeme yapıldığını belirterek, şunları söyledi:

''1999-2003 yılları arasında ise 575 bin dekar alanda yapılan budama karşılığı üreticiye 106 milyon lira tazminat ödenmiş. Son olarak 2004 yılından bu yana yapılan budama işleminde de 509 bin dekar alan budanmış, üreticiye 228 milyon lira ödeme yapılmış. Aradan geçen 16 yılda 2 milyon 103 bin dekar alan budanmış. Yani çaylık alanlar 3 kez budamadan geçmiş. Bunun karşılığında da üreticiye 342 milyon liranın üzerinde tazminat verilmiş. Bu çiftçimize yapılan büyük bir destektir. Ancak bu kadar büyük destek verilmesine rağmen bunun ne getirdiği de iyi sorgulanmalıdır.''

Üreticinin kendilerine zaman zaman budamanın bundan sonra devam edip etmeyeceğini sorduğunu dile getiren Pertek, ''Üretici budama nedeniyle veriminin düştüğünü, çaylık alanlarda yabancı otun arttığını söylüyor. Bütün bunlar iyi değerlendirilmelidir'' diye konuştu.

Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç ise uygulanan budama sistemi yerine çaylık alanların yenilenmesi gerektiğini düşündüklerini ifade ederek, ''Ama bu yapılırken üreticinin memnuniyeti, gönüllü olması sağlanmalıdır'' dedi.

Çaylık alanların yenilenmesinin önemli bir masrafı olduğunu, ayrıca yenilenen çaylık alandan 5 yıl boyunca ürün alınamayacağını anlatan Paliç, ''Bunların tazmin edilmesi gerekir. Yapılacak bir yenilenme çalışmasının da 20 veya 25 yılda tamamlanması daha faydalı olacaktır. Yapılacak bir yenileme işleminin 10 yılda yapılabileceği söyleniyor. Ancak 10 yılda yapılmasının mümkün olmadığını düşünüyoruz. Yapılacak yenileme çalışmaları ile yeni bir iş sektörü de doğacak. Bu işle ilgili yeni şirketler kurulacak, yeni iş sahaları açılacaktır. İnsanlar için yeni iş alanları oluşacaktır. Sonuçta da yenilenecek çaylık alanlarda kaliteli ırkla yüksek verim elde edilebilecektir'' diye konuştu.