Bürokratlar, yılda 20-40 milyar dolar rüşvet alıyor

Bu yılki teması “Yolsuzluk ve Özel Sektör” olarak belirlenen raporda Türkiye’de Kocaeli-Düzce depreminde çöken binalar, yolsuzluğun neden olduğu önemli sorunlara gösterilen örneklerden biri oldu. Raporda yolsuzlukla mücadelede basın özgürlüğüne “Medyanın ticari baskı çerçevesi dahil, özgür ve adil olmasını temin etmek, ifade özgürlüğü ve katılım engellerinin düşük tutulması önlemlerine dayanır. Medya çoğulculuğu alternatif medya için destek, frekans ve kanallara erişim ve bağımsız kamu yayıncılığına desteğin sürmesi yoluyla cesaretlendirilmelidir. İyi işleyen bir medya ortamı binlerce çiçeğin açmasını gerektirir” denildi.

-DÜNYADA YOLSUZ PARANIN MİKTARI 20-40 MİLYAR DOLAR ARASI-

Dünya Saydamlık Örgütü’nün 496 sayfalık 2009 Yolsuzluk Raporu’nda yer alan “Büyüyen ve Karışık Bir Sorunun Tanımları” adlı bölümde, “Rüşvet ve yolsuzluk değerler sisteminde sürekli olarak mücadele edilmesi gereken bir zorluk olarak kalmaktadır ve daha önce bilinenden daha yıkıcıdır” denildi.

Dünyada iş aleminin memurlara, hükümet ve siyasi parti üyelerine yapılan yolsuzluk ödemelerinde önemli taraf olmayı sürdürdüğü belirtilen raporda şöyle denildi: “İş yapmada rüşvetin kapsam ve büyüklüğü hayret verici düzeydedir. Görüşülen iş adamlarından beşte ikisi kamu kurumlarıyla iş yaparken rüşvet verip vermeyecekleri sorusuyla karşılaşmıştır. Yarısı yolsuzluğun proje maliyetlerini en az yüzde 10 artırdığı kanısındadır. Beşte ikisi, bir rakip firmanın verdiği rüşvet yüzünden iş kaybına uğradıklarını belirtmişlerdir. Üçte birinden fazlası yolsuzluğun giderek daha kötü bir hal aldığı görüşündedir. Sonuçlar dramatiktir. Sadece gelişmekte olan ülkeler ve geçiş ülkelerinde yolsuzluğa bulaşan politikacılar ve hükümet yetkililerinin yılda 20 milyar ile 40 milyar dolar arasında rüşvet aldıklarına inanılmaktadır. Bu da ülkeler arası resmi kalkınma yardımının yüzde 20’si ile yüzde 40’ına eşdeğerdir. Yolsuzluğun para dışında maliyeti de var. Yolsuzluk gözü kara firmalara kanunu önemsememe imkan sağladığında, sonucu İspanya’daki su kesintilerinden Çin’deki sömürü altında çalışma koşullarına, Endonezya’daki yasa dışı kereste ticaretine, Nijerya’da sağlıksız ilaçlara ya da Türkiye’de ölümcül sonuçlara yol açarak çöken kusurlu binalara kadar uzanıyor. Şirketler tarafından sıklıkla yapılan küçük ‘iş kolaylaştırma’ ödemeleri, sistem boyunca yükselir, bürokrasi, siyasi parti ve hükümetlerde yolsuzluğun sürdürülmesi ve beslenmesine yardımcı olurken zarara yol açmaktadır.”

-MEDYA, SİVİL TOPLUM VE BİLİM İŞBİRLİĞİ-

Raporun “Yolsuzluğa Karşı Yapılabilecekler” bölümünün, “Bilgi Brokerleri: Medya, Sivil Toplum ve Bilim” altbölümünde, “Medyanın ticari baskı çerçevesi dahil, özgür ve adil olmasını temin etmek, ifade özgürlüğü ve katılım engellerinin düşük tutulması önlemlerine dayanır. Sahte tavırla gazeteciliği kullanarak lobicilik yapılmasına karşı oluşturulacak politikalar fon kaynaklarının titiz biçimde açıklanması ve yorum içerik ve ticari mesaj arasında kesin ayrım gerektirir. Medya çoğulculuğu alternatif medya için destek, frekans ve kanallara erişim ve bağımsız kamu yayıncılığına desteğin sürmesi yoluyla cesaretlendirilmelidir. İyi işleyen bir medya ortamı binlerce çiçeğin açmasını gerektirir” denildi.

-ÖZEL SEKTÖR YOLSUZLUKLA KÜRESEL MÜCADELEDE KİLİT ROLDE-

Raporda, özel sektörün küresel çapta yolsuzlukla mücadelede kilit rol oynadığı, raporun iş alemi için, Sahra altı bölgedeki küçük girişimcilerden Avrupa ve Amerika’nın çokuluslu şirketlere kadar riskleri incelediği belirtildi. 75 uzmanın, rüşvet ve siyasi istismar, ortak dolandırıcılık, karteller, tedarik zincirlerindeki yolsuzluklar, uluslar arası işlemler, karbon ticareti piyasasında ortaya çıkan sorunlar, bağımsız yatırım fonları ve Brezilya, Çin ve Hindistan gibi büyüyen ekonomik merkezler dahil geniş bir çerçevedeki yolsuzluk konularını kapsam, büyüklük ve yıkıcı sonuçları itibarıyla incelediği belirtilen raporda mücadele yöntemlerine de yer verildi. Rapor reform zorunluluğu bulunan alanları tanımlarken şirketler, hükümetler, yatırımcılar, tüketiciler ve hissedarların yolsuzlukla mücadelede entegrasyonu geliştirmeye nasıl katkı sağlayabileceklerine ve sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmada sorun çıkaran yolsuzlukla ilgili zorluklarla nasıl başa çıkılacağına değiniyor.

Dünya Saydamlık örgütü yolsuzlukla mücadele konusunda araştırmalar yapan bir sivil toplum örgütü olarak biliniyor. Dünya çapında 90’dan fazla birime sahip kuruluşun, uluslar arası sekreteryası ise Berlin’de bulunuyor. Örgüt yolsuzluğun yıkıcı etkilerine karşı hükümet, iş alemi ve sivil toplum yetkilileriyle işbirliği yaparak farkındalığı artırmayı ve yolsuzlukla mücadelede etkin önlemleri geliştirip yerine getirmeyi amaçlıyor.