Çayı ve Gübreyi Konuştular

Hexagon Katı Atık Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı Murat Polat ürettikleri organik ve organomineral gübreyi tanıtmak için ÇAYSİAD’ın kurucu başkanı Rahmi Üstün’ü makamında ziyaret etti.

Çay sanayicisi ve aynı zamanda çay üreticisi olan Üstün’le organik ve kimyasal gübrenin artılarını ve eksiklerini konuşan Polat, üretilen organik gübreyi ve “yarı organik” olarak da tanımlanabilecek organomineral gübreyi anlattı. Organik gübrenin verimi düşürmesinin yanı sıra kimyasal gübrenin de toprağı ve yeraltı sularını kirlettiğini belirten Polat “Kimyasal gübreyi kullandığınızda bitki bunun yüzde 30’unu emiyor. Yüzde 70’i toprağın üstünde kalıyor. O kalan toprağa zarar veriyor. Yeraltı suları kirlendi. Geçiş sürecinde toprağa ve kaynak sularına hiçbir zarar vermeyen yarı organik gübre olan organomineral gübre kullanılabilir. Bununla birlikte rekolte de yüzde 15 civarında artacaktır.” dedi.

DENEYENLER ÇOK MEMNUN KALDI

Organomineral gübreyi Türkiye’nin 81 iline bayilikler kanalıyla verdiklerini kaydeden Polat “Organominarel gübreye halkımız alışmadığı için tamamen organik gübre sanıyor. Biz organik gübrenin biraz daha ötesinde organik gübreyle kimyasal gübrenin tam arasında bir gübre yaptık. Gübreyi kullandığımız yerlerde yüzde 10-15 oranında rekolte yükselişini gözlemledik. Bunu bakanlık yetkilileri de tescilledi. Araştırmaları yapıldı. Bu doğrultuda bayağı bir etkili olduk. Karadeniz Bölgesi’nde henüz yayılmadık. Bunu çayda, fındıkta denedik. Tabi burada yaklaşık 4-5 yıldır süren gübre savaşı var. Biz de ‘Arkadaşlar sizleri bilgilendirelim. Köylüyle iç içe bu işi yürütelim.’ dedik. Çiftçilerimize denemeleri için gübre hediye ettik. Bazı çiftçi kardeşlerimiz bunu denediler. Çok memnun kaldılar. Şu anda geri dönüşleri alıyoruz. Gübre talep ediyorlar. Çünkü çok memnun kaldılar. Verim gücü en düşük yüzde 10-15 arttı. Şimdi buradaki insanlarımızın kafasında birtakım sorular var. Onların kafalarını sektör karıştırdı. Sıvı gübre, katı gübre, organomineral gübre… Organik gübre rekolteyi yükseltmeyecektir. Aksine rekolteyi yüzde 20-25 oranında düşürecektir. Toprağı iyileştirecek ama rekolteyi düşürecektir. Hem organikle toprağı iyileştirelim hem de minerallerle rekolteyi düşürmeyip yükseltelim ve organomineral gübre kullanalım.” diye konuştu.

ÇİFTÇİ SIVI GÜBREYLE UĞRAŞAMAZ

Polat sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu bölgede seviye mesafeleriyle yüksekliğe baktığınızda insanlar sıvı gübreyi kullanamayacaklar. Çok zorlanacaklar ve istedikleri verimi de alamayacak. Çünkü onun da birtakım etapları var. Sıvı gübre kullanmanın da ölçütleri var. Bu ölçütlere ulaşmaları da zor olacak. Bunun için yağmur suyunun konsantre edilmesi, bunun motorlarla püskürtülmesi, çay tohumlarının altlarının delinmesi gibi bayağı bir süreç. Bununla çiftçi uğraşamaz. Biz bunu çok araştırdık. Çiftçiler bunu yapamayacağını söylediler. Onlar katı gübreye alıştıklarını söylediler. Onun ardından biz de çalışmaya başladık.”

BÖLGENİN TAMAMINDA ORGANİK ÇAYA GEÇİLECEK

Sürmene Belediye Başkanı Rahmi Üstün ise çayda organik tarımın son 10-15 senedir söz konusu olduğunu belirterek şunları ifade etti: “Belki daha öncesi de vardır ama çayda biz yeni farkına vardık. Organik çay üretelim diye karar verdik. Organik gübreyle sözleşmeli çiftçilerimizle bu işe başladık. O günden itibaren yüzde 25 verim kaybına uğradık. Bize daha önceden bunu söyledikleri için çiftçiyle böyle anlaştık. O verim kaybı peşin ödendi çiftçiye. Neticede 15 yıla yakındır organik çay üretiyoruz. Belli çiftçilerimizle bunu üretiyoruz. Daha sonra Çaykur Ardeşen’den Çamlıhemşin Vadisi’ne kadar olan bölgeyi organik alan olarak ilân etti. O bölgede organik çay üretmeye başladık. Yaklaşık 4-5 ay önce Çaykur Genel Müdürü’yle Ankara’ya giderken uçakta karşılaştım. Bana bölgenin tamamında organik çaya geçileceğini söyledi. Bakanlar Kurulundan böyle karar çıkacakmış.”

ÜRETİLEN ÇAY TÜRKİYE’YE YETMİYOR

Organik tarımda yaşanması muhtemel verim kaybına da dikkat çeken Başkan Üstün, çayda rekolte düşerse ithalatın önü açılabilir. Çiftçinin büyük zarara uğrayacağını ve çaylarını tarlalarından sökeceğini söyleyebilirim. Çaykur da 8-10 yıldır organik çay üretiyor ama burada farklı bir konu var. Şu ana kadar kullanılan gübrelerin hepsinde yüzde 20-25 verim kaybı var. Bu verim kaybının bir şekilde telafi edilmesi gerekiyor ki biz özel sektör olarak fiyat farkını çiftçiye ödedik. Çaykur ne yapıyor bilmiyorum. Bildiğim kadarıyla sıvı gübre düşünülüyor. Ama sıvı gübre olmaz. Bu iş sıvı gübreyle olmaz. Bir de sizin önerdiğiniz gübre var. İki gübreyi ben kıyaslayamam tabi. Siz iddia ediyorsunuz ki yüzde 10-15 civarında verim artıyor. Sektörde organik gübreye geçişte sıkıntı olabilir endişesi var. Üretilen çay zaten Türkiye’ye yetmiyor. 17 sene ÇAYSİAD başkanlığı yaptım. Bunun mücadelesini verdim. Bize aşırı miktarda kaçak çay girdiğini söyledim. Ne bakanları ne Çaykur’u inandıramadım. 40-50 bin tonlardan başladık 60-70-80 bin tonlara çıktık. Şimdi tahmin ediyorum Türkiye’ye 100 bin ton dışarıdan çay girmezse biz 100 bin tonluk açıkla karşı karşıya kalabiliriz. Bunu şundan dolayı söylüyorum: Organik gübrede verim kaybı olacaksa Suriye’de, Irak’ta savaştan dolayı buraya kaçak çay girmiyor. Onun için eski stoklarımızı tüketiyoruz eğer verim kaybına uğrarsak bu kez ithalatın önünü açmak zorunda kalırız. Eğer ithalatın önünü açarsak çiftçi çayını tarladan sökmek zorunda kalır. Çünkü dünya piyasalarındaki rakamlarla bizim rekabet etme şansımız yok.” şeklinde konuştu