Çaykur'da Bir İlk Daha! Sen misin Eylem Yapan. Üreticiliğin İptal!

Daha önce, kurumdaki çalışma koşulları ve yaş çaydaki alım politikalarının eleştirildiği bir eyleme katıldığı için, Çaykur’daki işinden atılan işçinin ardından şimdi de yaş çayda yıllardır sürdürülen kota ve kontenjan uygulamasına tepki gösteren üreticinin, üreticiliği iptal edildi.

Türkiye’de çayın öncüsü ve Doğu Karadeniz’de ise bölge ekonomisinin lokomotifi ve Türk çaycılığının sigortası olarak görülerek güvenilen Çaykur, son dönemlerde adeta ‘tersine’ rekorlar kırmaya devam ediyor.

Kurumda yaşanan sendikal gerilim, iş ve çalışma barışına vurulan darbeler, kuru çay satışlarında beklenen performansın olmayışı, kurumun son dönemdeki mali zarar tabloları ve yaş çaydaki uygulamalar, bir yandan kurumsal verimi engellerken, öte yandan da üretici ve çalışanlar arasındaki gerilimi de arttırıyor.

Yasa ve kuruluş ilkeleri gereği, üreticinin elindeki tüm yaş çayı alma yükümlülüğü olan Çaykur’un özellikle özel sektörün piyasaya girmesiyle başlattığı ‘kota ve kontenjan’ uygulaması, yıllardır üreticiyi mağdur ediyor.

Çaykur’un uzun yıllardır sürdürdüğü kota ve kontenjan uygulamasına sinirlenen ve tepki gösteren üreticiler, zaman zaman yaş çaylarını kurum ve fabrikalarının önüne, zaman zaman da karayollarına dökerek protesto ederken; bazı üreticiler ise çay alım yerlerinde tepkilerini göstermeye başladı.

Özel Sektör Sorunu

Özellikle de bazı özel sektör yaş çay işleme fabrikalarının 2 ay vadeli çay alım fiyatını 1,15 Liraya kadar düşürdüğü son dönemde konulan kontenjan, üreticiyi özel sektöre çay satmaya zorluyor.

Çaykur’un bu uygulamasını protesto eden Salarha Çay Fabrikasına bağlı Çaykent Merkez Kokulukaya Köyünden Mustafa Maraş isimli yaş çay üreticisi, önceki hafta, bağlı olduğu alım yerinde bireysel eylemde bulunmuş ve derdini anlatmaya çalışmıştı.

Alım yerinin önünde 3 saat boyunca eylemini sürdüren Maraş, bu süre boyunca yetkili ve etkili hiç kimseye ulaşamayınca, Köy Muhtarı ve diğer üreticilerin sakinleştirmesiyle eylemini tamamlamış ve çay alım yerinde alımlar yeniden başlamıştı.

Yaş çay üreticisinin bu eyleminin yazılı ve görsel basın-yayın organlarında yer almasının ardından ise asıl baskı ve yıldırma politikaları başladı.

Sen misin Eylem Yapan!

Maraş, eylemini yaptığı 25 Temmuz Cumartesi günü dönüme 15 kg’den, toplam 348 kg’lık yaş çayını satarken; protesto haberlerinin çıkmasının ardından, Çaykur Genel Müdürlüğü’nden geldiği ifade edilen talimatla, ‘Yaş Çay Ürünü Alım Satım Sözleşmesi’ gereği ‘üreticiliğinin’ iptal edildiği bildirildi.

Üreticiliği İptal Edildi!

Salarha Çay Fabrikası Müdürlüğü’nden Maraş’a yazılan 30.07.2015 tarih ve 31381 sayılı yazıda, “25.07.2015 Cumartesi günü fabrikamıza bağlı M.K.Kaya alım yerinde randevulu sistemde 15 kg.dan çay alınmasına ve kontenjan uygulamasına itiraz etmek amacıyla, getirmiş olduğunuz yaş çay vasıtası ile alım yerinin girişini kapatarak yaş çay ürünü alımına 2-3 saat engel olduğunuz tespit edilmiştir. Yaş çay ürünü alım satım sözleşmesi Madde 5-f bendine istinaden yapmış olduğunuz fiilden dolayı üreticiliğiniz feshedilmiştir. Gereğini bilgilerinize rica ederiz” denildi.

Fabrika Müdürü Orman Karabulut ile Yardımcısı İhsan Katmer imzalı yazı ekinde Maraş’a, 01.05.1994’te 2 nüsha olarak imzaladığı ileri sürülen ‘Yaş Çay Ürünü Alım Satım Sözleşmesi’ de imzasız olarak gönderildi.

Yaş Çayı Alınmadı!

Yazının kendisine 31 Temmuz’da ulaştırıldığını ifade eden Maraş, randevulu sisteme göre Çaykur’a yaş çay satış günü olan, 1 Ağustos Cumartesi günü, topladığı yaş çayının yine 15 kg’lık kontenjan üzerinden 348 kilosunu Çaykur’a bağlı çay alım yerine götürdüğünü ancak, alım yeri personelinin talimatlar üzerine yaş çayını almadığını ve kendisini geri çevirdiğini kaydetti.

‘Biz sanki Başka Dünyaların İnsanıyız!”

Yaklaşık 35 yıldır yaş çay üreticisi olduğunu, aynı zamanda Çaykur Salarha Çay Fabrikasında çalıştığını ve buradan emekli olduğunu anlatan Maraş, “Bu güne kadar böyle bir şey görmedik. Sanki biz başka dünyaların insanıyız. Uğradığımız haksızlığı dile getirdik, tepkimizi gösterdik, suçlu olduk. Bizim gibi kim bilir kaç üretici daha böyle haksızlığa uğruyor, mağdur ediliyor? Zaten kota ve kontenjan uygulamaları, özel sektörün düşük fiyat politikaları nedeniyle sinirlerimiz gerilmiş. Hiç mi kimseye tepki göstermeyeceğiz? Hep mi haklı bu idareci ve yöneticiler. Daha demokrasi bunun neresinde? Hep aynı mı düşüneceğiz” şeklinde tepkisini dile getirdi.

Hastaya Yok, Gurbetçiye Var

Aynı zamanda kardeşinin kanser hastası olduğunu ve İstanbul’da yatarak tedavi gördüğünü ifade eden Maraş, “Kardeşimin durumu da bizi etkiliyor haliyle. O da yaş çay üreticisi, çayını toplayıp veremiyoruz. Gurbette yaşayıp, turistik gezi için gelen, aradan da çayını toplayanların çayları kayıtsız koşulsuz alınıyor. Ama bu gibi kanser veya kronik hastaların çayı alınmıyor. Bu durumda da mağdur olan üreticiler var. İlgili ve yetkililer benimle veya bizim gibilerle uğraşacağına bu sorunların üstesinden gelsin. Haksızlıkların önünü alsın, insanlar, üreticiler, çalışanlar mağdur edilmesin” diye konuştu.

Uygulama Yasal ve Hukuki Değil!

Çaykur yetkililerinin kendisine yönelik tavır ve ‘üreticiliğinin iptal edilmesine’ tepki gösteren Mustafa Maraş, “Bu ne demektir? Üreticiliğimi nasıl iptal edebilirler? Olsa olsa, bu güne kadar hiç haberim olmayan, bilmediğim, imza dahi atmadığım ve yazının ekinde bana gönderilen ve ilk kez gördüğüm, ‘Yaş Çay Ürünü Alım Satım Sözleşmesi’ni iptal edebilirler. O da yasal veya hukuki değildir. Hiçbir dayanağı yoktur, mesnetsizdir. İlgili yasa ve yönetmelikler, kuruluş ilke ve mevzuatları gereği üreticinin elindeki ruhsatlı yaş çay tarlalarında üretilen yaş çayı almak zorunda olan Çaykur’un ve dolayısıyla yöneticilerin tarafıma uyguladığı bu kasti durum kabul edilemez. Fabrikanın, dolayısıyla Çaykur’un tarafıma yazdığı bu yazıya ve uygulamaya itiraz ettim. Gerektiğinde uğradığım bu kasti haksızlıklar ve hukuksuzluklar nedeniyle yasal ve hukuksal yollara başvurarak, sorumlular hakkında da suç duyurusunda bulunacağım” dedi.

Daha Önce de İşçiyi Atmıştı!

Bilindiği gibi, Çaykur’da yaşanan bu durum, Sütlüoğlu dönemindeki ilk değil. Daha önce de, özellikle İmdat Sütlüoğlu’nun göreve geldiği süreçte, 2012 yılının Mayıs-Haziran aylarında, Çaykur Genel Müdürlüğü’nün yaş çay alım politikaları üreticiler ve çalışanlar tarafından protesto edilmiş, çeşitli miting ve gösteriler düzenlenmişti.

Pazar’da yapılan çay mitinginde konuşan ve başka mitinglere de katılan, Çaykur’a ait Melyat Çay Fabrikası işçisi Metin Posta, söz konusu mitingde yaptığı ve yaş çay üreticileri ile Çaykur çalışanlarının sorunlarını dile getiren konuşması sonrasında işten atılmıştı.

Emekliliğine az bir süre kalan Posta, ailesiyle birlikte işten atıldığı fabrika önünde günlerce eylem yapmış ve yargı yoluna başvurmuştu.

Haber: Ömer ŞAN

İLGİLİ HABERİMİZ

Rize’de Büyük İsyan! Sütlüoğlu, Çay Üreticisini Bir Kez Daha Çileden Çıkardı