HDP'li Çepni'den Yeşil Yol Hakkında Soru Önergesi

Halkların Demokratik Partisi (HDP)’nin Ekolojiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Rizeli siyasetçi Murat Çepni, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanması istemiyle Yeşil Yol hakkında yazılı soru önergesi verdi.

Çepni, soru önergesinde şunları kaydetti: “Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığınca sürdürülen Yeşil Yol Projesi, Samsun’dan başlayarak Tokat, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Trabzon, Rize ve Artvin’in yaylaları ve turizm merkezlerini üst koddan birbirine bağlayan yaklaşık 2 bin 600 kilometre uzunluğunda turizm yolu olarak planlanmıştır. 7 metre genişliğinde gidiş- geliş tek şerit olarak yolun zeminine taş parke döşenecektir. Bu yolla birlikte 40 noktada oteller, restoranlar ve kayak tesislerinden oluşan turizm merkezleri oluşturulacaktır. Yeşil Yol çalışmasının 2019 yılında tamamlanması planlanıyor. Söz konusu yol projesine konu olan Doğu Karadeniz Dağları, biyolojik çeşitlilik ve doğal hayat bakımından dünyanın 200 önemli ekolojik bölgesi arasında yer almaktadır. Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) Kırmızı Listesi'ne göre bu bölgede en az 50 canlı türü küresel ölçekte tehdit altındadır. Botanik bilimi açısından bir “Önemli Bitki Alanı” olan Doğu Karadeniz Dağları, 2'si küresel, 80'i Avrupa ve 214'ü ulusal ölçekte olmak üzere toplam 296 tehlike altında bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. “Ilıman kuşak yağmur ormanları” niteliğine sahip ve 1996 tarihli bir araştırmaya göre yüzde 12 oranına inmiş olan Doğu Karadeniz'in doğal yaşlı ormanları bu tür müdahalelerle tükenmenin eşiğine gelmiş durumdadır. Küresel göç yollarından biri üzerinde yer alan bölge aynı zamanda önemli bir kuş alanıdır. Bu nedenle bölgede çok sayıda milli park, tabiatı koruma alanı, tabiat parkı, doğal sit gibi çeşitli yasal koruma statülerine sahip korunan alan vardır. Uzmanlara göre bölgenin ekolojik değerleri ve biyolojik çeşitliliği dikkate alındığında daha fazla alanın koruma altına alınması ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmelere göre çok daha etkili bir şekilde korunması gerekmektedir. Bölge insanları ve sivil toplum kuruluşları, petrol istasyonundan, otellere kadar her türlü rantın gelişmesine izin verilecek ve betonlaşma ile yaylalar yok olacak endişesini taşımaktadır. Projenin bölgede yaratacağı ekolojik tahribata karşı mücadele edilmiş, hukuka baş vurarak projenin iptal için uğraşılmıştır.

Bu bağlamda;

1- Doğu Karadeniz Bölgesini etkileyecek 2.600 km uzunluğundaki yol ağı ve üzerinde yer alacak yaklaşık 40 turizm tesisi için Çevresel Etki Değerlendirilmesi yapılmış mıdır? Yapılmadıysa neden yapılmamıştır?

2- Yeşil Yol projesinin alanı, dünyanın en önemli 200 ekolojik bölgesinden birinde yer almaktadır. Bütünsel yapısını hala belirli ölçüde koruyan doğal ekosistemi mevuttur. Master planı hazırlanırken bilimsel bu gerçekler dikkate alınmış mıdır? Master planı nasıl bir süreçle hazırlanmıştır? Bölge ile ilgi grupların, uzmanların ve sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınmış mıdır?

3- Yeşil yol projesinin Master planı hala açıklanmadı. Tamamlanmış bir Master plan var mıdır? Neden kamuoyuna açıklanmamaktadır? Kamuoyuna açıklanması planlanmakta mıdır?

4- Yeşil yol projesi ve Karadeniz’deki diğer taş ocakları, maden, havaalanı için yapılan deniz dolguları gibi projelerde, ülkemizi de yakından ilgilendiren ve su krizi başta olmak üzere birçok olumsuz etkileri olacak olan küresel iklim değişiminin etkileri açısından bir değerlendirme göz önünde bulundurulmuş mudur?

5- Bölge halkı küçük turizm yatırımlarını yapabilmekte ve gelirden pay almaktadır. WWF Türkiye Doğa Koruma Direktörlüğü, Doğu Karadeniz’in, bozulmamış doğası, yaylacılık geleneğiyle en önemli doğa turizm bölgesi olduğunu dile getirmiştir. Neden böyle büyük bir projeye ihtiyaç duyulmuştur? Hedeflenen turizm geliriyle, ekolojik dengenin bozulması arasında kar zarar ilişkisi gözetilmiş midir?

6- Proje için ne kadar bütçe ayrılmıştır? Şimdiye kadar yapılan bölüme ne kadar para harcanmıştır? Proje hangi firmalar tarafından yapılmaktadır? İhalesi ne zaman nasıl yapılmıştır?

7- Yeşil Yol Projesinin ne kadarlık kısmı tamamlanmıştır? Projenin tamamı ne zaman bitirilecektir? Kaç km yol yeniden yapılmış, kaç km yol iyileştirilmiştir?

8- Projenin iptali için kaç dava açılmıştır? Bakanlığınız davalarda müdahil olmuş mudur?

9- DOKAP Yeşil Yol planında kaç yapıyı desteklemektedir? Bakanlığınız DOKAP projelerinde işbirliği yapmakta mıdır? “