Hereke Halısı evlerde dokunacak

Osmanlı'nın ve dünyanın en görkemli saraylarını süsleyen Hereke halıları artık evlerde dokunacak. Atatürk Üniversitesi Halıcılık Eğitim Merkezi Müdürlüğü atölyelerinde dokunan dünyaca ünlü hereke halı hazırlanan yeni proje ile halı dokumak isteyen tüm kadınların evine girecek.

Türkiye’de az sayıda üretimi yapılan, Atatürk Üniversitesi tarafından da 60x60 kalitesinde üretilen halıların tüm evlerde dokunmasını sağlamak için Atatürk Üniversitesi tarafından önemli bir proje hazırlandı.

Proje kapsamında halı dokumayı bilen ancak atölyelere gelemeyen kadınların evlerine tezgahlar kurulacak. Kadınlar evlerinde hem hereke halı dokuyacak, hem de para kazanacak. Proje hakkında açıklamalarda bulunan Atatürk Üniversitesi Halıcılık Eğitim Merkezi Müdürü Muharrem Altunkaynak, proje ile çalışan olsun ev kadını olsun tüm kadınların evlerinde hem halı dokumasını, hem de para kazanmasını sağlayacaklarını belirtti.

Yakın zamanda bu projenin hayata geçeceğini ve halı dokumayı bilen tüm kadınlardan talep beklediklerini de ifade eden Altunkaynak, “Atatürk Üniversitesi Rektörü Hikmet Koçak’ın destekleriyle halka açılıyoruz. Atölyemize gelemeyen ancak halı dokumasını bilen kadınların evlerine tezgahları götüreceğiz. Burada kadınlar hem halı dokuyacak, hem de para kazanacak. Bu önemli projede bize destek veren rektörümüz Hikmet Koçak’a minnettarız” dedi.

YILDA YÜZ HALI ÜRETİLİYOR

Dünyanın en kaliteli halıları arasında gösterilen ve Türkiye’de az sayıda üretimi yapılan hereke halı Atatürk Üniversite Halıcılık Eğitim Merkezi Müdürlüğünde 60x60 kalitesinde üretiliyor. Bir metrekaresinde 360 bin düğümün bulunduğu halıların hem yurt içinden hem de yurt dışından müşterileri bulunuyor. Şu anda atölyelerde 50 halı dokuyucunun çalıştığını belirten merkez müdürü Muharrem Altunkaynak, tüm kadınları eğitim almaları için merkez müdürlüğüne beklediklerini belirterek, “Üretilen halılarımız metre karesi 750 liradan satışa sunuluyor. Burada kar gözetmeksizin maliyet fiyatına satışa sunuyoruz. Halıları üreten genç kızlarımızda belli bir ücret alarak ev ekonomilerine katkıda bulunuyorlar. Biz istiyoruz ki, tüm kadınlar hem bu kaliteli halıyı dokumayı öğrensin, hem de para kazansın” diye konuştu.

ÜNİVERSİTENİN KATKILARIYLA AYAKTA DURUYOR

Yaklaşık 50 halı dokuyucusunun çalıştığı Halıcık Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne Atatürk Üniversitesi tarafından önemli katkılar sunuluyor. Üniversitenin imkanlarıyla evlerinden alınan halı dokuyucuların bir çok ihtiyacı da yine üniversite tarafından karşılanıyor. Müdür Altunkaynak Rektör Hikmet Koçak’ın destekleriyle yeni projelerinde üzerinde çalıştıklarını söyledi.

HEREKE HALI:

Atalarımızın büyük önem verdiği bir halk sanatı halıcılık....

Geçmişten günümüze özenle yaşattığı bir sanat. Dünyada bilinen ilk el halıları Orta Asya'da Türkler tarafından dokunmuştur. Bu halıların günümüze kadar ulaşabilmiş en eski örneğinin MÖ 6-5. yüzyıllarda yapılmış olduğu ve halen Leningrad müzesinde saklandığı bilinmektedir. Orta Asya'nın kurak bölgelerinden batıya göç eden Türkler, kültürlerini, sanatlarını, folklörlerini de yanlarında taşımışlar ve yeni yerleştikleri bu verimli topraklarda yeni motiflerle, yeni renklerle geleneksel olan bu halk sanatlarını daha da zenginleştirmişlerdir. Günümüzde 36 değişik yörede dokunan Türk halılarının en nadide örnekleri tarihi ipek yolu üzerinde yer alan İstanbul'un 65 km. doğu uzantısındaki sahil kasabası Hereke'de hayat bulmuştur.

1843'te dönemin padişahı Sultan Abdülmecit tarafından kurulan Hereke Fabrika-i Hümayun 'undan günümüze dek, Hereke halısı, kalitenin ve görkemin simgesi olma özelliğini sürdürmüştür. Hereke halıları, geleneksel Anadolu halıcılığının yüzyılımızdaki sentezidir. Geçmişte Dolmabahçe, Yıldız, Beylerbeyi ve daha bir çok görkemli sarayımızın bütün halıları ve döşemelik kumaşları Hereke'de dokunmuştur. Saf İpekten veya pamuk çözgülük üzerine yünden dokunan Hereke halıları için İmparatorluğun dört bir yanına haber salınmış; birbirinden yetenekli desinatörler, çiniciler, tesbihçiler, dokumacılar saraya çağrılmış; ve yoğun bir çalışmayla devrin bu estetik ustaları birbirinden güzel motifler tasarlamışlardır. Hereke halılarında, sanatının her dalında doğayı kucaklayan Osmanlı toplumunun bu özelliklerini gösteren motifleri ve diğer geleneksel sanatlarımızda olduğu gibi tasavvuf kültürümüzden gelen sonsuzluk temasını bulmak mümkündür.

Desenler, sonsuzdan gelirmişcesine bordürden halıya girmekte ve tekrar öteki bordürden sonsuza doğru gidercesine kaybolmaktadır. Hereke halılarında başta lale, goncagül, yaprak, karanfil, sümbül, badem, çiçek buketleri olmak üzere ikiyüzden fazla çiçek motifi kullanılır; ve bu motifler bir araya gelerek eşsiz desenler oluşturur. Bir çiçek cümbüşüne dönüşmüş Hereke halılarına her dokunuşta bir çiçek yumuşaklığı; üzerinde her gezinişte bir gülistan ferahlığı hissedilir.