Ovit Dağı'nı Delen Kürt Sorunu

Zaman Gazetesi köşe yazarlarından Rizeli Turgay Oğur, Ovit Tünelini köşesine taşıdı. İşte Oğur'un "Ovit Dağı'nı delen Kürt sorunu" adlı köşe yazısı:

Türkiye uzun yıllardır binlerce insanını, dünyanın daha bir yer olması için harcayabileceği enerjisini ve çok değerli zamanını Kürt sorunu olarak isimlendirdiğimiz etrafı küfeler dolusu hamasetle çevrili bir kan davası için feda etti.

Sorunun büyüklüğü ve çözümü için bugüne kadar gazete köşelerinden hep büyük harflerle konuştuk. Büyük sorunumuza büyük çözümler bulmaya çalıştık. Aynı şekilde konuşmaya ve çalışmaya devam ediyoruz. Köşelerin kibirli şatolarından biraz olsun dünyamıza eğilip baksak ne şahane çözümlerin hayatın dinamizmi içinde bulunabileceğini görebileceğiz.

"Kürt sorunu bir dağı nasıl deler?" bu hikâyelerden biri. Olay Rize'de geçiyor. Bilenler bilir. Cumhuriyet tarihi boyunca Rize ile Trabzon arasında ezeli bir çekişme vardır. Çekişme derken denk kuvvetlerin rekabeti olarak düşünmeyin. Trabzon'un tarihsel geçmişi ve coğrafî konumu ile hayli üstün yürüttüğü bir rekabet bu. Ankara'dan Rize'ye giden yol Trabzon'dan geçtiği gibi devletin her türlü icraatı, yatırımı da Trabzon'a uğramadan Rize'ye ulaşamaz. İşte bu yatırımlardan biri de Rize ile Erzurum arasında yapılacak Ovit tünelidir. Hani bir minibüsün geçen kış saatlerce karda mahsur kaldığı, son dakikada yetişen kurtarma ekibinin mahsur kalan insanları donmasınlar diye horon ettirerek yürüttükleri olayın geçtiği yol. Bu yol sonbahara ve ilkbahara taşmış uzun bir kış boyunca kapalıdır. Yazları ise delik deşiktir.

Yıllardır konuşulan, bir türlü hayata geçmeyen, neredeyse yeni bir Ergenekon destanına (dava olan Ergenekon'la ilgisi yok) konu olacak bu dağı delme hikâyesinde de her hikâyede olduğu gibi kavuşmaya çalışan âşıklar ile onları ayırmaya çalışan bir kötü adam vardır. Rize ile Erzurum'un birbirlerine kavuşmaya çalışması Trabzon'un işine gelmemektedir. Çünkü halihazırda Karadeniz'den güneye tek yol Trabzon üzerinden erişilen Zigana geçididir. Oysaki; Ovit'in tünelle geçilmesi kuzeyi güneye bağlayacak ana güzergâhın Rize-Erzurum eksenine kayması demek olacaktır.

Ben kendimi bildim bileli her iktidar döneminde gündeme gelir ve bir süre sonra gündemden düşer. Son olarak kendisi de Rizeli olan Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla tünel projesi yeniden yatırım programına alınır. Trabzon faktörü hemen aksiyon alır ve konuyla ilgisi olan Trabzon merkezli bir kamu kurumu dağ yoluna sayaç koyar, kışın kardan buzdan geçit vermeyen, yazın da engebesine, darlığına kimsenin mecbur kalmadıkça katlanamadığı bu yoldan geçen arabaları sayar ve tünelin hiç de rantabl olmadığı tezini destekleyen cılız sayılar elde eder. Muhtemelen bu proje daha önce gündeme geldiğinde de benzer çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu sefer Rizeliler çok akıllıca bir hamle yapar. Türkiye'nin en acı veren sorununu kazanca çevirebileceklerini keşfederler. Ankara'nın tünel ile değil "açılım" ile daha kolay ikna olacağının farkına varırlar. Böylece yıllardır Rize ile Erzurum'u birleştirecek yol olarak tanımlanan projeye 'sevgi yolu' adını verirler. Rize Ticaret Odası; Erzurum'dan Mardin'e kadar Bingöl, Bitlis, Diyarbakır ne kadar il varsa tümüyle ilişkiye geçer. Ovit dağının delinip geçilmesi Kürtlerin de hayali haline gelmiştir. Artık sadece Rize değil beş altı il birden bu yolun araları limoni olan Karadeniz'le Güneydoğu Anadolu'yu birleştireceğini dillendirmeye başlar. Söz konusu olan yol, Mardin'den çıkan bir malı Rize Limanı'ndan Karadeniz ülkelerine ulaştıracak, Rize'den yüklenen bir konteyneri Ortadoğu ülkelerine eriştirecek bir yoldur artık.

Bu konuşmaların yapılması için Rize'den heyetler güneye gider. Oralardan heyetler Rize'de misafir edilir. Tünele ilk kazmanın vurulacağı tören için Rize'ye gelen Mardin ve Diyarbakır eşrafının temsilcileri şerefine düzenlenen gecede horon edilir, halaylar çekilir. Patlatılan havaifişekler Trabzon'dan izlenmiştir. Biz bugüne kadar Kürt sorunu deyince aynı şeyi sayıklayıp durduk. Kardeşiz, etle tırnağız, kız aldık kız verdik. Ancak Rize'de havaifişekler ne kız alıp verilen bir düğün için atılmış, ne de o gece etle tırnağız, kardeşiz muhabbeti yapılmıştır. O gece; kardeşi Trabzon'a karşı Kürt ortaklarının desteğini alarak tünelin ucunda ışığı gören Rize'nin zafer gecesidir. Ovit tüneli; sürekli edebiyatı yapılan 1000 yıllık birlikte yaşamanın en son özetidir. Yıllardır yürekleri delen Kürt sorunu bu sefer yol vermez bir dağı delmiştir.

*Genç Siviller