Rize Havaalanına Farklı Bir Bakış

1973 Rize'nin Güneysu İlçesi doğumlu Mustafa BarışÖztürk'ten Rize Havaalanına dair kaleme aldığı yazısı...

Rize Atatürk caddesinde gece yarısı saat 01.00’de, çoğu zaman uçak saatinden 2-3 saat önce yollara düşen insanlar görürsünüz.Nereye gidiyor bu insanlar diye insan kendi kendine sorabilir. Yıl 2014, havaalanına ulaşmak, uçuşa yetişmek için saatler öncesinden hazırlıklar bitirilmiş, uçuş öncesi uçuşa hazırlanmak için pratik Rize - Trabzon arasında yapılmakta.

Rize ilinin ekonomisinin daralması nedeniyle ilimizden göç verilmektedir. Özellikle de kırsal kesimden büyük kentlere göç hareketinin devam ettiği muhakkaktır.

Burada enteresan olan kırsaldan göç vermiş ilimiz, şehir merkezi ve kıyı ilçelerine verdiğinden fazla göç almaktadır. Yani bizim vatandaşımız şehirlere göç etmiştir fakat şehirimiz başka illerden göç almaktadır. Nüfus hızlıca yabancılaşmaktadır.

İlimizin ihtiyaçlarını kısmen bilmekteyim.İnsanların toplum yararına bir faaliyette bulunmaları için bir unvana ihtiyacı olmadığına inanırım.Bu nedenle Rize’de bulunduğum günlerde,ilimizde havaalanı yapılabilecek yerleri tespit etmeye çalıştım. Fakat bölgede yer çok sınırlı. Eylül ayı içerisinde İslampaşa Gündoğdu- Çayeli arsındaki mesafeyi aracımlakilometreyi sıfırlayarak ölçtüm gayet makul ve yeterli olduğu kanaatindeyim. Buraya 150-200 kişilik uçakların inebileceği bir havaalanı yapılabilir. Yer konusunda başkaca alternatifler bulunabilir ve sonrasında Bakanlık ve Genel Müdürlük görevlileri bölgeye davet edilerek, Belediye encümenleri, Sivil Toplum Kuruluşlarıile birlikte çalışmalar başlatılabilir.

Bu dönem, havaalanı projesinin hayata geçirebileceğimiz en uygun dönem. Sayın valimizNurullah Çakır, Sayın milletvekillerimiz Nusret Bayraktar, Hasan Karal ve Hayati Yazıcı analitik düşünebilen, kendilerini iyi yetiştirmiş, Ankara’daki yapıyı iyi bilen ve şehrimize nasıl hizmet edebiliriz düsturuyla çalışan örnek insanlardır. Bu hususta, ticaret odamızın, il özel idaresinin ve sivil toplum kuruluşlarının da fikri alınmalı onların birikim ve tecrübelerinden de yararlanılmalıdır.

Yatırım, ticaret,turizm ve eğitim için olmazsa olmaz kolay ulaşımlı bir bölgedir.Ulaşımı rahat ve kolay olmayan bir bölgeye, ne yapılırsa yapılsın, ne imkanlar sunulursa sunulsun rantabl olması söz konusu değildir.

Hava alanı gelişimi teşvik eder. Ekonomik, kültürel ve politik yapıların temel bileşeni olur. Medenileşmenin hayati bir faktörüdür.Mal ve hizmetlerin gerektiği yerde ve zamanında elde edilmesini sağlar. Doğal kaynakların etkin kullanılmasını sağlar. Toplumun kültür, dinlenme, eğlence, sosyal ve sportif amaçlı hareketliliğini sağlar ayrıca sağlık ve eğitim programlarını geliştirir.

Bilindiği üzere Türkiye’de her ile hava alanı yapımı ve mevcut havaalanlarının geliştirilmesi için yoğun bir çalışma başlatılmış bunun neticesi olarak 81 vilayeti bulunan ülkemizde hava alanı bulunmayan illerin sayısı bir elin parmakları kadar olmuştur. Asya, Avrupa ve Kafkaslarla çevrili ülkemiz sınırları söz konusu ülkelerle, transit yolcuları da elde etmeyi hedefliyor.

Rize, bilindiği üzere ülkemizin kuzeydoğusunun en uç noktasında bulunmaktadır. Ülkemizin batı noktalarına uzaklığı yaklaşık 1300 kilometredir. Karayoluyla düşündüğümüzde yaklaşık 18-20 saatlik bir zaman dilimini içermektedir. Bu da insanlarımızın hem zaman kaybına hem de ekonomik yönden kaybına neden olmaktadır. Normalde iki saatte ulaşılması gereken mesafeye bir günde ulaşabilmektedirler.

Şu anda Trabzon üzerinden uçakla İstanbul’a gidip gelmekte olan yurttaşlarımız uçakla yapmış oldukları 1.5 saatlik bir yolcuğun ardından Trabzon’a indikten sonra yaklaşık 1.5 saatte ancak Rize’ye varabilmektedirler. Bu durum kabul edilebilir bir durum değildir.

Toplu taşımacılığın avantajı düşünüldüğünde, binlerce lastik, milyonlarca litre yakıt, yüzlerce araca ihtiyaç kalmayacaktır. Bu hem ülke ekonomisine zarar vermekte hem de vatandaşlarımıza ek bir külfet getirmektedir. İşte bu nedenlerden dolayı havaalanı gerekmektedir.

Karayoluyla yapılan ulaşımda, bölgemizin ağır kış koşulları düşünüldüğünde; hem insanların can güvenliği, hem araç riskleri, hem de yol riski dikkate alındığında havaalanı bu riskleri de ortadan kaldıracağından Rize’ye havaalanı gerekmektedir.

İlimizde zaman zaman yaşanan sağlık sorunlarında hastalarımızın bir bölümünün büyük kent hastanelerine sevk edildiklerini bildiğimden, kara yolunda geçen zaman diliminde de hastalarımızın tedavilerinde gecikmelerine neden olmaktadır.

Havaalanı Ulusal savunma kabiliyetine katkı sağlar. Güvenli,yeterli,uygun ve ekonomik ulaşım sağlar.

İspir Erzurum yolunun yapılmasıyla beraberlokasyon önemimiz artmaktadır.Doğallığı bozulmamış her türlü sosyal ve sportif faaliyetlere müsait yaylalarımız bulunmaktadır. Rize’mizin kışın kayak veya kongre merkezi olmasının ön şartı ulaşımın kolaysağlanabilmesi yani havaalanına sahip olmasıdır. Sadece Ayder yaylasının ziyaretçi sayısı:

2011 de  400.000

2012 de  500.000

Bu yıl yani 2013 yılında ise yaklaşık 800.000 civarındadır.

Bir ilin neden havaalanına ihtiyacı olduğu hususunda ilk sorulması gereken ‘Hava alanı yapılması düşünülen bölgenin yolcu sayısı günlük nedir, nasıl tespit edilebilir?’ olmalıdır. Bu konudaki hesaplama formülü dünya standartlarında net olarak ortaya konmuştur.O bölgenin nüfusunu 1,5 ile çarpıp 365 e bölerek elde edilir. Sadece Rize nüfusunu göz önüne alırsak 324.152x1.5 =486.228   486.228 i 365’e bölersek günlük 1332 yolcu sonucuna ulaşılmaktadır.

2013 yılı 15 Eylül’e kadarTrabzon’a inen iç ve dış hat yolcu sayısı “1.788.008” dır. Yani gün bazında Trabzon’a inen yolcu sayısı “7.011”dir.Trabzon’a inen yolcuların %28’i Rize ve bölgesindendir. Yani, Trabzon hava limanını kullanan Rize yolcuları her gün “1963” kişi civarındadır.

A 321 uçağının yolcu kapasitesi 178-210 arasında olduğundan günde ortalama 10 uçak,

B 737-700 uçağının yolcu kapasitesi 151-189 arasında olduğundan günde ortalama 11 uçak,

B 737-800 700 uçağının yolcu kapasitesi 124-149 arasında olduğundan günde ortalama 14 uçak.

Her iki duruma baktığımızda birbirinden uzak sonuçlar görememekteyiz ve havaalanı yapıldığında günlük 10-14 arası uçağın dolu olarak kalkabileceği gerçeği ortaya çıkmaktadır.

Havalimanında 5 önemli tesis bulunmalı; terminal binası, pist, aktarma istasyonu, tamir tesisleri ve hangarlar ile hava taşımacılık tesisleri.Yönetimin kullanımı için asmakat, biralışveriş tesisi, üst katta 5 yıldızlı bir otel, ticari ofis binaları olabilir.

Rüzgârın hızını asgariye indirecek şekilde, aerodinamik olarak tasarlanmalı.Dış dokunun tamamı elektrik kullanımının karşılanacağı, güneş kolektörü görevi yapabilecek galvanik dokuyla kaplanmalı. Havalimanında Karadeniz'e paralel olan 2 pist bulunmalı. Uçuş yolları direkt olarak önerilen kentin üzerinden uçmayı önleyecek şekilde konumlandırılmalı.Terminal, raylı sistem aracılığı ile şehir merkezine bağlanmalı. 

Rize, kamuoyunda son günlerde konuşulan ve kavşak konumunda olan bir il için birinci derece ihtiyaç halini alan hava alanı yatırımı ile kalkınma ivmesi en üst düzeyde çıkaracak. Bu yatırımın yapılması için tüm Rizelilerin bu işe sahip çıkması gerektiği de şehrin önde gelen akil insanları tarafından dile getirilmelidir.