Rize'de Dereler Kurudu

Rize’de uzun süredir tartışmaların odağı olan Hidro Elektrik Santralleri’nden (HES) bazıları, sıcaklıkların mevsim şartlarının üzerinde seyretmesinden dolayı tamamlanıp üretim aşamasına gelmesine rağmen faaliyete geçemiyor.

Rize’nin yaklaşık son iki aydır tam gün yağış almaması dereleri kuruma noktasına getirdi. Rize’nin Güneysu İlçesi Gürgen Köyü’nde üzerinde üç HES projesi bulunan Gürgen Deresi kuruma noktasına geldi. Mevsim şartlarındaki anormallik deredeki su seviyesini 10’da 1 oranında düşürdü. Dere üzerinde yapımı tamamlanıp üretim aşamasına gelen Asa Enerji’ye ait Kale HES, derede yeterli bulunmadığı için üretime geçemiyor. Dere suyu 9.9 MGW gücündeki santralin üç türbininden sadece bir tanesinin enerji üretmesine elveriyor.

Gürgen Deresi üzerinde Baro Enerji firması tarafından yapımı planlanan 9 MGW kurulu güce sahip Arıcık HES projesi için Güneysu Çevre Derneği’nin açmış olduğu ‘Yürütmeyi Durdurma ve Çevre Etkileşim Değerlendirme (ÇED) İptali’ için açılan dava kapsamında bilirkişi heyeti bölgede inceleme yaptı. Çok sayıda jandarma korumasında gerçekleşen bilirkişi incelemesi sırasında derede su olmadığını gören heyet şaşkınlık yaşadı.

Gürgen köyünde yaşayan 68 yaşındaki Kasım Reyhan ise yaptığı açıklamada, Gürgen Deresi’ni ilk kez bu kadar susuz gördüğünü ifade ederek “Dereyi borularla yolun altına aldılar. Eskiden bu dereden yaya olarak karşıya geçmek mümkün değildi. Şimdi su kayaların arasında kayboluyor” dedi.

Öte yandan Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan ise yöredeki firmaların asıl amaçlarının enerji üretimi olmadığını belirterek, “Bilirkişi heyetinin yanı sıra burada olup biten gözle görülüyor. Taşkın ve coşkun suları ile bilinen Gürgen Deresi’nin susuz kaldığını görüyoruz. Regülatörün ötesinde ise su oranı yüzde 10’a düşmüştür. Bu durum bu derede görülebilecek en düşük seviyedir. Bu da şunu gösteriyor. Burada yapılan projeler rantabl olarak çalışmayacak. Belki de hiçbir şekilde enerji üretimine geçemeyecekler. Buna baktığımızda bu projelerin ardında başka hedefler olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.