Sarı Sazanlar, ‘Sessiz Sedasız’ Yok Oluşun Eşiğinde

Çıldır Gölü'nün simgesi olan "sarı sazanlar" kuraklık ve Arpaçay barajına düzensiz su akışının sağlanması sonucu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.

Çıldır Gölü kıyısında işletmesi bulunan Atalay Uzunkaya, Çıldır Gölü'nde yaşayan ve halk arasında "sarı sazan" olarak bilinen balığın neslinin tehlikeye girdiğini belirtti. Uzunkaya, sarı sazan balığının üreme ve yaşam alanlarını gezerek, gölde birçok balık türünün yaşadığını ancak bunlardan en kıymetlisinin sarı sazan olduğunu vurguladı.

"'ÇILDIR SARI BALIĞI" YOK OLMA TEHLİKESİ ALTINDA"

Çıldır Gölü'nün simgesi olan sarı sazan balığının ilkbahar aylarında üremeye başladığını ve üreme alanı olarak ise Çıldır Gölü kıyısında Gölbelen ile Gölebakan köyü arasında kalan sazlık alana yumurtalarını bıraktıklarını söyleyen Uzunkaya, "2017 yılının kurak geçmesi ve Arpaçay barajına Çıldır Gölü'nden düzensiz su akışının sağlaması sonucu gölde su seviyesi düşmüş durumda. Bunun sonucunda gölün ünlü aynalı sazan balıklarının yumurta bıraktıkları yer olan ve doğal yaşam döngüsünde önemli bir yere sahip sazlık alanda kuraklık yaşanmasına neden olmaktadır" dedi.

"MİLYONLARCA BALIK ÇILDIR GÖLÜ'NE DÖNEMİYOR VE MARTILARA YEM OLUYOR"

Su seviyesinin düşerek doğal yaşamı tehdit etmesi sonucu milyonlarca balığın martılar ve diğer kuşlara yem olmaktan kurtulamadığını söyleyen Uzunkaya, "Çıldır Gölü'nün, sarı balık dediğimiz bu balığın yumurta yaptığı yer burası. Bundan bir tane de Arpaçay'da var. Sarı balık bu iki yerden başka yere yumurtasını dökmez. Ama insanı çok üzen, burada yaşayan, Çıldırlı bir birey olarak beni üzen bu balığın bir daha buraya gelip yumurta dökememesi. Önceden sarı balıklar ilkbaharda buraya gelerek yumurtasını döküyordu. Su sirkülasyonu yapan balıklar gidip gelmeyince bu alan kurudu. Tabi kuraklıkta etkiledi ve burada kalan balıkları martılar, diğer kuşlar yedi bitirdi. Milyonlarca balık bu göle bir daha gitmedi. Bu gölü dışarıdan balık getirerek kurtaramayız. Biz bu alanı kurtaracağız. Çıldır Kaymakamımız buraya gelerek incelemelerde bulundu. Hatta barajdan ve Kars Devlet Su İşleri'nden mühendis isteyerek burada inceleme başlattı. Kaymakamımız baraj bölgesine de giderek orada bulunan alanda suyun ihtiyaca göre kullanılması için kapak önerisinde de bulundu. Fakat Kaymakam beyin bu çabaları da göz önüne alınmadı. Alınmadığı için de yavru balıklarda büyük bir kıyım oldu" ifadelerini kaydetti.

"MENFEZLER KUMLARLA DOLU"

Uzunkaya, "Tam menfezin önündeyiz ve aslında en çok geç kuruması gereken yer burası olması lazım, arkalar zaten kurudu. Yağmurların yağmaması nedeniyle kuraklık meydana geldi. Suyun çok azalması nedeniyle menfezden su gelip buraya yetişmiyor. Yetişmediği zaman da görüldüğü gibi susuzluktan dolayı toprakta çatlaklıklar meydana gelmiş ve bu çatlaklıkların arasında balık da olsa çıkmasının mümkünü yok. Böyle bir kuraklık görmedik, bende yıllardır gölün kenarındayım ve böyle bir şey görmedim" dedi.

DSİ'YE SESLENDİ

Devlet Su İşlerine seslenen Uzunkaya, "Sorumlu olan Devlet Su İşleri (DSİ) bilimsel olarak bu balığın yaşaması için, çoğalması için araştırmalar yapmalı, çalışma yapmalı. Sarı sazan dediğimiz balık türü yok olmaya başladı, niye? Üretim alanları gittikçe kısıtlanmaya başlandı. Kaymakamımızın girişimleri sonucu buraya delen DSİ yetkilileri balıkların üreme alanlarını inceleyerek gerekli çalışma başlatacaklarını söylemelerine rağmen maalesef şimdiye kadar hiç uğraşmamışlar. Bu da içler acısı bir durum. Bu balıkları bir daha yaşatalım, çoğaltalım, biz bir işletmeci olarak müşterilerimize çok balık satmak amacında değiliz. Bu Çıldır Gölü'nün simgesi olan sarı balığın neslinin devam etmesi önemli" şeklinde konuştu.

"ÇILDIR GÖLÜ'NÜN SİMGESİ SARI SAZANLAR YAŞATILSIN"

Uzunkaya, "Bu balık Çıldır Gölü'nün bir simgesidir. Yerel dilde sazan deriz biz buna. Biz gelen müşterilerimize sazan dediğimiz zaman müşterilerimiz biz sazan yemiyoruz "sarı balık" yiyeceğiz diyorlar, yani Çıldır balığı. Onun için de önemi çoktur ve ben buradan Devlet Su İşlerine sesleniyorum? Buraya gelip bilimsel araştırma yapsınlar. Çıldır Kaymakamımızın dediği öneriler göz önünde bulundurarak burada gerekli çalışmayı yapsınlar. Bu balıkları bir daha yaşatıp, çoğaltıp gölde yaşamasını sağlayalım" ifadelerini kaydetti.

(Olgun Yıldız/İHA)