Üreticiler İyi Fiyat Bekliyor !

10 yaş çay kampanyası açıldı, gözler taban fiyata çevrildi. Taban fiyatta beklenen limit 1,25 TL şeklinde. Peki hükümet beklentileri karşılayacak şekilde % 27'ye denk gelen artışı çayda yapacak mı?

Bölgede çay tarımı, resmi rakamlarla 767 bin, gayri resmi rakamlarla ise 850 bin dekarlık alanda yapılıyor. 204 bin çay üreticisi ve sivil toplum kuruluşları (STK), açıklanacak fiyatın son yıllarda talep ettikleri 1 liranın üzerinde şekillenmesini istiyor. 2009 yılında yaş çay fiyatının 1 lira 20 kuruş olması yönünde istekte bulunan Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, yaptığı açıklamada, Rizelinin tek geçim kaynağının çay olduğuna dikkat çekti.

2010 yılı yaş çay fiyatı ile ilgili Ordu'dan Sarp sınır kapısına kadar çay üretimi yapılan tüm bölgelerde, STK'ların görüşlerini değerlendirdiklerini belirten Paliç, buna göre 2010 yılı yaş çay fiyatının 1 lira, taban fiyatın ise 25 kuruş prim olması yönünde görüşlerini sunduklarını kaydetti.

Paliç, şunları söyledi: "Geçmiş yıllardan beri verilen çay fiyatları çay üreticimizin yüzünü güldürmemiştir. Biz diyoruz ki hiç değilse 2010 yılında çay fiyatıyla üreticiye hakkı verilsin. Temennimiz bu yönde olmasına rağmen bazı kurum ve kuruluşlar, başkalarına şirin görünmek amaçlı çay fiyatı ile ilgili çeşitli söylentiler yaymaktadır. Bölgemizin insanlarını burada yaşatabilmek için en azından fiyatta istenilen verilerek biraz olsun yüzlerinin gülmesini amaçlıyoruz. Doğu Karadeniz bölgesinde Rize'nin tek geçim kaynağı çaydır. Bölge insanının çaydan istediği fiyatı alamazsa dışarıya göç edebilme ihtimalini düşündüğümüzde, devletimizin bu durumları göz önünde bulundurarak fiyat belirlemesini temenni ediyoruz.''

2010 yılı için yaş çayın kilogram fiyatının 1,25 lira olarak belirlenmesinin, müstahsili rahatlatacağını söyleyen Rize Çay Üreticileri Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Başkanı Mustafa Mavi, “1,25 lira altındaki bir fiyat üreticiyi rahatsız eder. Çay, yıllardır gerçek değerine ulaşamadı. Bu yıl için yine taban fiyatın düşük tutulacağı yönünde duyumlar alıyoruz. Bu doğru bir yaklaşım değil. Gelecek yıllarda destekleme primi kaldırılırsa bu müstahsilin mağduriyetini daha da artırır.

Rize Ticaret Borsası (RTB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan ise açıklanacak olan çay fiyatıyla ilgili hükümetten çekilebilecek en yüksek fiyatın çekilmesi gerektiğini söyledi. 1 lira ve üzerinde bir fiyatın üreticiyi tatmin edeceğini savunan Erdoğan, "Taban ve destekleme ile beraber hükümetimizden 1 lira ve onun da üzerinde gelebilecek bir rakamı beklemekteyiz. Müstahsilin geçen yıllardaki kayıplarını da dikkate alarak onların menfaatlerine uygun, onların kayıplarını önleyecek bir fiyat belirlenmesini temenni ediyorum. Şimdiden yaş çay fiyatına gelecek rakamın üreticimiz için hayırlı olmasını diliyorum.'' dedi.

Rize Ticaret ve Sanayi Odası (RTSO) Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu da çay fiyatının bölgenin en önemli konusu olduğunu, çay taban fiyatının enflasyon civarında yani yüzde 10 civarında oluşturulması gerektiğini ifade etti. Açıklanacak fiyatında destekleme priminin yüksek tutulması gerektiğini de kaydeden Ofluoğlu, "Geçmişten gelen açıklarımızı destekleme primi ile kapatmak istiyoruz. Bizim taban fiyatı çok yükseltmemiz demek bölgemize değişik yollardan giren kaçak çayın yayılmasına teşvik oluşturmak demektir. Yani taban fiyatın yüksek olması lehimize değil aleyhimize bir sonuç doğurabilir. Taban fiyatın 87 kuruş, destekleme priminin ise yüksek tutularak 20 kuruş olarak belirlenmesi, üreticimizi tatmin edecektir." açıklamasında bulundu.

TÜMSİAD Rize Şubesi Başkanı Baki Fil, çayın hak ettiği değeri alması gerektiğine vurgu yaparak, ''TÜMSİAD Rize Şubesi olarak Doğu Karadeniz bölgesinde 204 bin çay üreticisini ilgilendiren, özel sektörde 6 bin mevsimlik ve 4 bin kadrolu personeli olan, ÇAYKUR'da 14 bin personele iş imkânı sağlayan bir ürünün fiyatı ile ilgili geçenlerde kamuoyuna görüşlerimizi belirttik. Araştırmalarımız sonucunda yaş çay taban fiyatının 1 lira, destekleme ile birlikte 1 lira 150 kuruş olarak benimsedik.'' ifadelerini kullandı.

Başbakan Recep Tayip Erdoğan'ın artık çaya sahip çıkması gerektiğini dile getiren vatandaşlar ise ''Başbakan'ımız elini vicdanına koyarak Rizeliye ve çayımıza hak ettiği değeri versin. Çayımıza sahip çıksın artık.'' diye konuştu.

2002 seçimlerinde, miting meydanlarında yaş çayın taban fiyatının en az 1 TL olması gerektiği vurgulanmasına rağmen geçen 8 yıllık zamanda bu fiyatı yakalayamayan yaş çay için bu yıl, önceki yıllara göre hesaplama yapıldığında, % 8’lik bir artış ile 85 kuruş, % 15’lik bir artış ile 90 kuruş fiyat belirleneceği öngörülebilir. Geçen yıl 11,5 kuruş olan destekleme primi ise, % 8’lik bir artış ile 12,40 kuruş yada % 15’lik bir artış ile 13,20 kuruş seviyesine yükseltilir ise, yaş çay fiyatı 8 yıl sonra 1 TL seviyesine, destekleme pirimi sayesinde ulaşmış olacak.

Öte yandan yılda 1 milyon tondan fazla üretimi yapılan ve bundan 200 ila 220 bin ton arasında kuru çay elde edilen çay ile ilgili Tarım ve Köy İşleri Bakanı Mehdi Eker, Rize'ye gelerek 2010 yılı yaş çay fiyatını açıklayacak.

2009 yılında Rize'ye gelen Bakan Mehdi Eker, yaş çay fiyatını kilogram başına 79 kuruş taban fiyat, 11,5 kuruş ise prim olmak üzere 90,5 kuruş olarak açıklamıştı.