Çay Rize'de Masaya Yatırıldı
RTSO Meclis Başkanı Şaban Karamehmetoğlu’nun ilk sözü verdiği Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç, 2010’da beklenmedik şekilde 200 bin ton’luk rekolte artışı olduğunu belirterek, “Biz Çaykur’dan 600 bin ton’luk yaş çay alım hedefini bu nedenle artırmasını talep ettik. Ancak Çaykur alım miktarını artırmadı; 593 bin ton yaş çay aldı. Çaykur çay alımına ne kadar fazla talip olursa, üreticilerle özel sektörün ilişkisi de o kadar iyi oluyor. En azından parayı nezaman ödeyeceklerini söylüyorlar” dedi.
2011’de rekoltenin düşeceğini ifade eden Paliç, Çaykur’un 650 bin ton alım yapmasını istedi.
PALİÇ: ÇAYKUR’DA 30 BİN, ÖZEL SEKTÖRDE 20 BİN STOK NORMALDİR
Sektörün en büyük sorununun kaçak çay olduğunu kaydeden Nevzat Paliç, “Çaykur’un 30 bin ton, özel sektörün de 20 bin ton stokla sezona girmesi gayet doğaldır, bu bir sorun değildir. Kaçağı önlersek bu stoklar erir” diye konuştu.
Üretici temsilcisi olarak kaliteli çay vermekten yana olduklarını sözlerine ekleyen Paliç, “Kaliteli yaş çaydan kaliteli kuru çay üretileceği için çayın değeri artacak ve üreticinin geliri yükselecektir” diyerek, hem Çaykur’un hem özel sektörün kaliteli yaş çay alımı yapmalarını istedi.
ÇEKİÇ: KIRSAL KALKINMA İÇİN PROJE TESLİM TARİHİ 9 MAYIS
Tarım İl Müdürü Adem Çekiç, 2004 yılı sonlarında başlanan kırsal kalkınma programının 5 yıl daha uzatıldığını ve 2015 yılına kadar %50 destek sağlamaya devam edeceklerini söyledi.
Kırsal kalkınma programı için projelerin son teslim tarihinin 9 Mayıs olduğunu hatırlatan Çekiç, “Çay üretiminin kalitesinin yükselmesi için bu fırsattan yararlanılmalıdır. Özellikle çay sektöründeki firmaların hazırlayacakları projelerle üretimde kalitenin artırılması sağlanabilir” dedi.
PİYASAYI DÜZENLEYEN VE DENETLEYEN ÜST KURULA İHTİYAÇ VAR
Bunun yanında çay piyasasını bütünüyle düzenleyip denetleyecek üst kurula ihtiyaç bulunduğunu ifade eden Çekiç, “Kalitenin ve gıda kodeksine uygunluğun denetlenmesi adına laboratuar önemli. Laboratuarımızı Çaykur’a devrettikten sonra seyyar şekilde oradan oraya dolaşıyoruz. Laboratuarımızın kurulması için çalışmalara başladık. Odamızdan ve Borsamızdan bu anlamda manevi desteklerini esirgememelerini istiyorum” diye konuştu.
ERDOĞAN: DÜNYADA ÇAYLIK ALANLARIN ÜZERİNE KAR YAĞAN TEK ÜLKEYİZ
Dünyada çay hasadının genellikle 9-12 ay arasında yapıldığını ancak Türkiye’de bunun 5-6 ayla sınırlı olduğunu vurgulayan Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, “Bizim de çok önemli bir avantajımız var. Çayımız dünyanın en doğal çayıdır. Dünyada çaylık alanların üzerine kar yağdığı tek ülkeyiz. Bu nedenle zirai mücadele yapmıyoruz ve çayımız dünyanın en doğal çayıdır. Ama biz bu avantajımızı bugüne kadar yeterince kullanamadık” dedi.
1984 yılına kadar 500-800 bin ton olan çay rekoltesinin, özel sektörün katılımıyla bugün 1 milyon 300 bin tonlara ulaştığını belirten Erdoğan, bu artışın iki ana nedeni olduğunu; bunların filizlerin artması ve alımda kontrolün azalması olarak açıkladı.
Yaş çay alımlarında kontrol mekanizması iyi çalışmadığı için odun ve yabancı maddenin yoğun olarak çaya karıştığını; bunun kaliteyi düşürdüğünü ifade eden RTB Başkanı Erdoğan, “Yıllar içinde kaliteyle beraber fiyatları aşağıya çeken bir mekanizma ortaya çıkmıştır” diye konuştu.
Erdoğan, çay sektörünün sorunlarının; iç etkenler, dış etkenler ve yapısal sorunlar olmak üzere 3 ana başlık altında toplanabileceğini kaydetti.
TURNA: YENİ ÇEVRE MEVZUATINA UYUM İÇİN TEŞVİK GEREKLİ
Çaykur Genel Müdür Yardımcısı Turgay Turna, çay sektörünün tarımında, sanayisinde, pazarlamasında ve finansman boyutunda birçok sorunla boğuştuğunu kaydetti.
Özellikle paket taklitlerinin çokça yapıldığını ve bunun Çaykur ile diğer markalaşmış firmalara çok zarar verdiğini ifade eden Turna, çevre mevzuatında yapılan son değişikliklerle firmalara ciddi yaptırımlar getirildiğini belirterek, yüksek bütçeler gerektiren uyum düzenlemelerini yapabilmeleri için firmalara devlet teşvikleri getirilmesi gerektiğini söyledi. Turna, AB’den Türkçe’ye çeviri yapılarak birebir mevzuat değişikliği yerine, yerel şartlara uygun düzenleme yapılmasının daha yararlı olacağını söyledi.
TAŞPINAR: DOĞUDAN GELEN KAÇAK ÇAYIN BÖLGEDEKİ ALICILARI KİMLER?
RTSO Meclis Başkan Yardımcısı ve çay sanayicisi olan Mustafa Taşpınar, her yıl olduğu gibi bu yıl da sezona iyi dileklerle hazırlandıklarını dile getirerek, “Ne var ki, iyi sezon geçirmek için iyi dilekler yetmiyor. 2010 yılında ne oldu da 1994’ten beri sanayicilik yapan bu kardeşinizin ambarları ful çayla dolu kaldı. Benim gibi çay sanayicilerinin hepsi aynı durumda. ‘Ülkeye 30-40 bin ton kaçak çay giriyor’ diyoruz, kimseyi inandıramıyoruz! O zaman ne oldu da çay sanayicileri çayını satamıyor? Bu kaçak çayı Güneydoğu’dan getiriyorlar getirmesine, peki buradaki alıcıları kimler? Neden önlenemiyor kaçak çay?” diyerek kaçak çayın bölgeye verdiği zararlara dikkati çekti.
