Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da aynı problemlerin yaşandığını belirten CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz, iktidarı ve Çaykur yönetimini eleştirdi.
Deniz, "Bizler söylemekten artık utanıyoruz, onlar yapmamaktan utanmıyor" diyerek sözlerine başladı. Çay sektöründeki düşük fiyatlar, taban fiyatın yasalaşmaması, çay kanununun çıkarılmaması, Çaykur'un yüksek kota ve düşük kontenjan uygulamaları ile özel sektörün insafına terk edilen çay müstahsilinin her sene aynı senaryoyu yaşadığını vurguladı.
"Çay Üreticileri Sorumlu Tutuluyor, Bu Kabul Edilemez!"
Bu yıl yaşanan farklı bir durumun, çay üreticilerinin sorunlardan sorumlu tutulmaya başlanması olduğunu belirten Deniz, "Sorunun çözümü olarak çay toplamaya ara verin demek doğru değil" ifadelerini kullandı. Buğday ve arpaya yüksek zamlar yapılırken, çay fiyatına %33,9 zam yapılmasının kabul edilemez olduğunu dile getirdi. Tarım Bakanı'nın Rize'ye gelerek daha önce Çaykur tarafından açıklanan 700 kg kotayı "müjde" olarak ilan etmesini de eleştirdi.
Özel Sektörün İnsafına Terk Edilen Üretici
Çay Kanunu'nun çıkarılmaması ve Taban Fiyat uygulamasının kanunlaşmaması nedeniyle özel sektörün çayı açıklanan fiyatın altında, hatta 18-19 TL gibi düşük rakamlardan aldığını vurgulayan Deniz, bunun çay müstahsilini mağdur ettiğini söyledi. Çay alım yerlerindeki yükleme sorunlarının devam ettiğini ve kura ile işbaşı yapması gereken işçilerin hala görevlerine başlayamadığını ekledi.
Çaykur'un Kotası ve Kontenjanı Eleştirildi
Çaykur'un 2025 Mayıs ayı kotasını 700 kg ve birinci sürgün çayın tamamını alacağını açıklamasına rağmen, günlük kontenjanın 25 kg olmasını eleştiren Deniz, bunun üreticiyi yine özel sektöre mahkum ettiğini belirtti. Çay sektörünün önceden tahmin edilebilir bir sektör olduğunu ve önlemlerin alınabileceğini ancak siyasi iktidarın bu konuda yetersiz kaldığını savundu.
"Siyasi İktidar Çaykur'dan Elini Çeksin!"
Deniz, sorunların temel nedeninin siyasi iktidar olduğunu ifade ederek, "Siyasi İktidar kendi atamış olduğu kişilere de güvenmediği için her türlü kararı kendisi vermekte fakat arka planda durmaktadır. Çaykur’dan elinizi çekin. Atamış olduğunuz kişilerin görevlerini yapmasına engel olmayın. Siyasi beklentilerinizin bedelini Çay üreticileri ödemesin" çağrısında bulundu.
CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz'in Çaykur önünde yaptığı basın açıklamasında dile getirdiği talepler ve çözüm önerileri şu şekilde sıralandı:
Bin kere söyledik bir kez daha Çaykur Genel Müdürlüğü önünde söylüyoruz;
1- Üreticiyi koruyacak Çay Kanununu biran önce çıkarın.
2- Çay kanununu çıkartın ve Yaş Çayda Taban Fiyat uygulaması kanunlaşsın ve artık kimse açıklanan YAŞ ÇAY TABAN FİYATIN ALTINDA ALIM YAPAMASIN.
Yaş Çayda taban fiyat kanunlaşırsa ne kontenjan sorunu olur ne kota sorunu olur ne Çay üreticisinin çayını ucuza satmak zorunda kalmaz. Her şey düzelir. Çok basit bir durum.
BU yıl için Çay Kanunu çıkarılamasa bile bir Cumhurbaşkanlığı genelgesini çıkartın ve Yaş Çayda Açıklanan Fiyatın altında alım yapmasını yasaklayın. Bunu yapmak çok mu zor ?
3- Açıklanan Yaş Çay alım fiyatı daha üretici satmış olduğu Yaş Çayın bedelini alamadan erimiştir. Zaten ekonomik sıkıntı nedeniyle ve uygulanan kontenjan nedeniyle çayını özel sektöre düşük fiyata satan üretici çok ciddi ekonomik kayıplara uğramıştır.
Devlet kendi alacaklarına 2025 yılı için % 43,93 zam yaparken Yaş Çaya % 33,9 zam yapmıştır. Türkiye dünyanın en pahalı ülkelerinden birisi haline gelmiştir. Bu nedenle Yaş Çaya ARA ZAM YAPILMASI, EK ZAM VERİLMESİ GEREKMEKTEDİR.
Yaş Çay üreticisini kimse açlığa mahkum edemez. Kimse Çay üreticilerinin açlığa mahkum edilmesine seyirci kalamaz. Biz kalmayacağız. ARA ZAM TALEBİMİZİ HER GÜN TEKRAR EDECEĞİZ.
4- Çaykur’un görevi Çay üreticisinin tüm çayının alınmasını sağlamaktır. Bunun için Özel sektörüde koordine edecek bir çalışma yürütmek zorundadır.
Çaykur bu görevini yapmadığı için daha doğrusu yaptırılmadığı için her sene kontenjan ve kota sorunu nedeniyle Çay üreticisi Özel sektöre mahkum edilmektedir.
Çay Üreticisinin emeği kimsenin sermayesi olamaz. Kimse Çay üreticisinin sırtından geçinemez. Buna izin vermeyeceğiz.
Deniz, açıklamasını "Çayda Sömürüye Son!", "Çayda Kota ve Kontenjana Son!", "Taban Fiyat Çıkarılsın, Açıklanan Yaş Çay Alım Fiyatının Altında Alım Yapılması Yasaklansın!" ve "İktidar Çaykur’dan Elini Çeksin!" sloganlarıyla bitirdi. Çay üreticisinin emeğinin kimsenin sermayesi olamayacağını ve bu duruma izin vermeyeceklerini vurguladı.