SSK’dan emekli olup Emekli Sandığı’na bağlı çalışmaya devam edenler düşü
Ali Bey, 20 yıllık devlet memuru üniversite mezunu hemşireyim. Hizmet yılı olarak emekliliğe hak kazandım, ancak yaş olarak 12 yılım var. İstifamı verip özel bir okulda öğretmenlik yapmak istiyorum. Ancak emekli aylığı almayı hak ettiğimde maaşımı devlet memuru emeklisi olarak mı alacağım yoksa çalışacağım okulun ödediği prim üzerinden mi alacağım? Maaş dışında hak kaybım olur mu? (Kevser Samsa)
Kevser Hanım, Emekli Sandığı emekli aylığı ile SSK emekli aylığı çok bambaşka yöntem ve unsurlara bağlı olarak hesaplanan aylıklardır. Emekli Sandığı'ndan emeklilikte unvan, öğrenim derecesi ve sınıfa bağlı olarak değişen gösterge ve özellikle de ek gösterge aylıkları belirleyen en önemli unsur oluyor. Siz üniversite mezunu ve 1/1 dereceye gelmiş bir hemşire olduğunuza göre halen geçerli memur maaş ve taban aylık katsayılarına göre 20 yıl hizmetle 1.560 lira emekli aylığına hak kazanırsınız.
SSK MATRAHı ÖNEMLİ
Buna karşın SSK emekli aylığı bakımından emekli aylığınızın değeri de bugüne kadar geçen hizmetlerinize göre yaklaşık 1.100 - 1.200 lira civarında olacaktır. SSK aylık sisteminde kullanılacak olan Emekli Sandığı iştirakçisi iken ödediğiniz keseneklerin matrahları, döneminin SSK prime esas kazanç matrahının 1.3 – 1.6 katı arasında oluşacak. Yani SSK aylığı hesaplanırken 2000 yılı öncesi için Emekli Sandığı matrahı aynı dönem SSK matrahlarına göre düşük kalmayacak. Buna mukabil 2000 yılı ve sonrası için oldukça düşük kalacaktır.
Bundan sonra önemli olan SSK’lı olarak yapacağınız öğretmenlikte ödeyeceğiniz primlerin matrahı yani brüt maaşınız olacaktır. Şayet 2015 yılı rakamlarıyla 4 bin lira ve üzerinde brütünüz olursa altı yılda SSK maaşınız Emekli Sandığı maaşınıza yetişir. Şayet tavandan (şu anki rakamlara göre 7.809.80 lira brütten) bildirim yapılırsa üç yılda SSK maaşınız Emekli Sandığı maaşınıza yetişir.
1.260 GÜNE DİKKAT
Emekliliğinizin Emekli Sandığı’ndan SSK emekliliğine geçmesi için istifa ettikten sonra en az 1.260 gün SSK’lı olarak çalışmanız gerekir. Bu süre dolmadan SSK sigortalılığını kapatır ve yaşı beklerseniz Emekli Sandığı emeklilik hakkınızı kaybetmemiş olursunuz.
Üçüncü derece ve üzerine yükselmiş olduğunuzdan istifa etmiş olsanız bile yeşil pasaport hakkını yine kullanabilir, bu bakımdan da bir kayıp yaşamazsınız. Yeşil pasaport alacağınız zaman ve pasaport temditlerinde Milli Eğitim İl Müdürlüklerine başvurabilirsiniz. Sağlık yardımından yararlanma bakımından da Emekli Sandığı veya SSK emeklisi olmanız arasında bir hak farkı olmaz.
SİGORTA BAŞLANGICIMI DÖRT YIL ÖNE ÇEKEBİLİR MİYİM?
Ali Bey, okul zamanımda iken 1998 yılında Antalya’da yapılan Aspendos Uluslararası Festivalinde “Aida” operasında arkadaşlarla 15-20 kişi figüranlık yaptık. Provalar 15 gün sürdü ve gösteride Devlet Opera ve Balesi ile sözleşmeli olarak çalıştık paramızı da aldık. Tabi elimizde ne sözleşme kaldı ne de aldığımız ücretin bordrosu. Bir dilekçe ile Devlet Opera ve Bale Genel Müdürlüğü’nden SSK bildiriminin yapılıp yapılmadığını sordum. Cevaben “Şahsınıza ait bilgi ve belge bulunmamaktadır” denildi. Dava açsam, elimde evraklar yok. Ama şahitlerim var. Beraber oynadığımız arkadaşların da elinde evrak yok ne yazık ki. Davayı kazandığımızı varsayarsak, bu durumda 2002 yılı olan sigorta başlangıcım 1998’e geri gider mi?
BELGESİZ İŞİNİZ ZOR
Sayın okurum, hizmet tespit davalarında beş yıllık zaman aşımı süresi bulunuyor. Hizmeti geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde davanın açılması gerekiyordu.
Zamanaşımı bazı durumlarda mutlak olmayıp, işe giriş bildirgesi gibi güçlü yazılı deliller varsa veya muhatap kurum bir kamu kurumu ve ortada yazılı belgeler var ise mahkemeler zaman aşımı nedeniyle dava reddetmiyor.
BİR İHTİMAL VAR
Eğer Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü sigortalı olarak bildirmemesine rağmen arşivlerini araştırıp sizi çalıştırdığına dair bir yazı bulup bu durumu yazı ile belirtirse siz de zamanaşımı engelini mahkeme eliyle aşarak sigortalılığınızı ispatlayıp sigortalılık başlangıcınızı 1998’e çekebilirsiniz. Fakat ortada hiçbir yazılı belge olmayıp sadece şahit ifadeleri ile yola çıkarsanız davada kazanma şansınız çok düşük olur.
