Yeni memurların hakları nelerdir?

Ali Bey, 10 Mart 1976 doğumluyum. 2002-2003 yıllarındaki askerliğimden sonra 2003 yılında 190 günlük Bağ-Kur sürem var. 2006 tarihinde sigortalı (güvenlik görevlisi) olarak işe girdim. 26 Ocak 2009 tarihinde devlet memuru olarak atandım ve aynı tarihte giriş kaydım yapıldı. Hizmet birleştirmesi yapabilir miyim? Birleştirme yapılabilirse yıllık izin süresini etkiler mi? Emeklilik tarihini etkiler mi? (H. Hüseyin Arpacı)

Sayın Arpacı, ilk defa kamu görevlisi olmanız ve 4/1-c sigortası 2008 sonrasında gerçekleşen bir sigortalı olarak emeklilik bakımından 5510 sayılı Kanuna tabisiniz. Dolayısıyla 4/1-c sigortalılığından emekliliğiniz 9 bin günü tamamladığınız tarihe göre belirlenecek. 9 bin günü 2035 yılı sonuna kadar doldurursanız emeklilik bakımından 60 yaşa tabi olursunuz.

İNTİBAK YOK!

Hizmet birleştirmesi elbette yapılabilir ancak hizmet birleştirmeden kastınız intibak işlemi ise maalesef bu sizin durumunuzda mümkün bulunmuyor. Teknik hizmetler, sağlık hizmetleri, avukatlık hizmetleri, sarı basın kartlı gazeteciler ve öğretmenlerin memur olmadan önce diğer statülerde geçmiş ancak yine aynı unvanlar ve işlerle geçmiş ise bu sürelerin öğretmenlerde üçte ikisi diğerlerinde dörtte üçü kazanılmış hak aylığında değerlendirilebilir.

Sizin sınıf ve unvanınız 657 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesinde belirtilen bu işleme uygun bulunmuyor. Şayet kazanılmış hak aylığında değerlendirilebilseydi aynı oranda o süreler yıllık izin hesabında da değerlendirilecekti. Memuriyet öncesi sürelerinizin emekliliğe esas derecesinde değerlendirilmesi de sizin durumunuzda mümkün bulunmuyor. Zira bu hakkı düzenleyen maddeyi içeren 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na siz tabi bulunmuyorsunuz.

MAAŞLAR DÜŞECEK

Emekliliğe esas derecenin sizin için bir önemi de bulunmuyor. Çünkü yine 5435 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olmadığınızdan emekli aylığınızın hesabı eski memurlar gibi derece, kademe ve ek göstergenize göre değil, SSK emeklileri gibi kazanç matrahlarının güncelleme katsayısı ile güncellenmesi yöntemiyle hesaplanacak. Bu da aylık bakımından sizin için önemli bir kayıp oluşturacak.

Memuriyet öncesi süreleriniz elbette emeklilik tarihinizi etkileyecektir. Zira 31.12.2035 tarihine kadar 9 bin günü tamamlamanızda bu günlerin de dikkate alınması gerekmektedir.

Sonradan memuriyeti bırakıp SSK sigortalısı olarak en az 1.260 gün çalışsanız da yine 60 yaşında 4 bin 500 gün bile emekliliğinize yetecektir.

EMEKLİLİK İÇİN BAŞVURUNUZU YAPIN

Ağabeyimin doğum tarihi 01.01.1971, sigorta girişi ise 10.05.1989'dur. Kendisinin bu girişe göre emekli yaşı 51'dir, fakat Tokat'taki SGK birimi 52 demektedir. Bu durumda ağabeyimizin bir yıl kaybı oluyor. Durumu düzeltmek için hangi mahkemeye başvurursak maddi yönden yıpranmayız? (Yarkın Genç)

Sayın Genç,10.05.1989 sigorta başlangıçlı erkek sigortalının SSK sigortalılığından emeklilik yaşı 51'dir. Eğer bu tarihte bir gün bile primli çalışma varsa mahkemeye gerek kalmadan emekli olur. Bu takdirde yazılı başvuruyu yapıp beklesin. Fakat işe giriş bildirgesi olmasına rağmen primli çalışma gözükmüyorsa iş mahkemesinde açacağı hizmet tespit davası ile bu başlangıcı saydırabilir.

960 LİRA EMEKLİ AYLIĞI ALIRSINIZ

SGK işe girişim 15.09.1997 tarihli olup 2012 tarihinden itibaren ikinci derece vergi indiriminden (özür oranı yüzde 65) faydalanmaktayım. 193 günü 2000’den önce, 1.759 günü 2000-2008 arasında, 2 bin 418 günü 2008’den sonra olmak üzere toplam 4 bin 370 günüm var. Yasanın engellilere tanımış olduğu erken emekli olma şartlarını yerine getirmiş bulunmaktayım. Bu ay itibariyle engelli statüsünde emekli olmaya karar verirsem ne kadar emekli maaşı alırım? (Burhan İnceboy)

Sayın İnceboy, yapılacak aylık hesaplamasında matrahlarınız kadar gün sayınız da önemli olacaktır. Engelli vergi indirim hakkından yararlanarak emekli olacağınız için gün sayınız 5 bin 400 gün varmış gibi hesaplanacak. 960 lira kadar bir aylığınız olacaktır. Vergi indirim hakkından gelen bir hakkınız olmasa 850 lira kadar bir aylığınız olacaktı. Gün sayısının 3 bin 600-5 bin 400 arasında olması halinde en az 5 bin 400 gün sayılması aylık bağlama oranı bakımından destek sağlamış olmaktadır.