Rize Adliyesi'nde Kapasite Sorunu: Baro Başkanı Peçe’den Yeni Bina, Ağır Ceza ile İstinaf Mahkemeleri İçin Önemli Çağrı

Baro Başkanı Av. Ümit Peçe, 19 yıl önce hizmete giren Rize Adliyesi'nin artık ihtiyacı karşılayamadığını, Pazar Adliyesi'ne bir ağır ceza mahkemesi kurulması gerektiğini ve istinaf mahkemelerindeki yoğunluğun acilen çözülmesi gerektiğini belirtti.

Rize Baro Başkanı Av. Ümit Peçe, Rize Adliyesi'nin mevcut binasının yetersiz kaldığını ve acilen yeni bir adliye binası yapılması gerektiğini söyledi. Peçe, 2006'da hizmete giren binanın, 19 yıllık süreçte artan iş yüküyle başa çıkamaz hale geldiğini vurguladı. Adliyedeki mahkemelerin sıkışık bir ortamda çalıştığını, kalem personelinin küçük odalarda hizmet verdiğini ve hatta koridorların bile ofise dönüştürüldüğünü ifade ederek, “Rize yargı çevresi ile ilgili birkaç problemden bahsedebiliriz. Bizim tabi çok büyük taşıyamayacağımız ölçekte problemler olmasa da bizim önümüzdeki günlerde daha da artarak devam edecek iki problemimiz var. Bunların bir tanesi Rize Adliyesi 2006 yılında yeni binasına taşınmıştı. O yıllar itibariyle adliyenin büyük bir kısmı boştu. İş potansiyeli itibariyle fazlasıyla ihtiyaca cevap verebiliyordu. Ancak geldiğimiz bu 19 yıllık süreçte artık adliyenin ihtiyaca cevap veremediğini, birçok mahkemenin artık sıkışık bir ortamda faaliyetine devam ettiğini, kalem personelinin artık küçücük odalarda işini yapmak durumunda kaldığını hep birlikte görüyoruz. Hatta adliyenin boş alanlarında koridorlarda bir kısmı kapatılmak suretiyle kaleme dönüştürüldüğünü, oradaki personelin yazı işleri müdürünün odasına dönüştürüldüğünü biliyoruz, görüyoruz.” dedi.

Peçe, bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve gelecekte yeni mahkemeler kurulması gerektiğinde fiziksel imkanların tamamen yetersiz kalacağını ifade etti. Bu nedenle, Rize için yeni bir adliye binası inşaatına bir an önce başlanması gerektiğini belirten Baro Başkanı Peçe, “Şimdiden bir çözüm üretmek gerekiyor. Önümüzdeki süreçte bu anlamda mutlaka yeni bir Rize Adliyesi binasının inşa edilmesi gerekir. Çünkü şu anda adım atılmazsa birkaç yıl sonra artık adliyenin bu iş yükünü taşıma imkanı yok. Mutlaka başka mahkemelerin kurulması gerekir. Bu mahkemelerin kurulması için de fiziki şartlar artık tamamen imkansız durumda. Bu bakımdan biz önümüzdeki süreç çok beklenmeden mutlaka Rize Adliyesi için yeni bir bina inşaatına başlanması gerektiğini ve yeni bir alanın, yeni bir bölgenin seçilmesi gerektiğini ifade etmek istiyoruz.” diye konuştu.

Pazar Adliyesi'ne Ağır Ceza Mahkemesi Talebi

Konuşmasında Pazar Adliyesi'nin Bölge Adliyesi statüsüne sahip olduğunu ve ciddi bir iş potansiyeli taşıdığını belirten Peçe, Rize'deki iki Ağır Ceza Mahkemesi'nin iş yükünün önemli bir kısmının Pazar bölgesinden gelen fezlekelerden kaynaklandığını söyledi.

Peçe, bu dosyaların Rize'ye gelmesi yerine, Pazar Adliyesi'ne müstakil bir Ağır Ceza Mahkemesi kurulmasının en doğru çözüm olduğunu savundu. Pazar Adliyesi'nin fiziki şartlarının şu an için yeterli olduğunu belirten Peçe, bu sayede hem Rize'deki mahkemelerin yükünün azalacağını hem de yargılama süreçlerinin hızlanacağını ifade etti. Aksi takdirde, Rize'de üçüncü bir Ağır Ceza Mahkemesinin kurulmasının zorunlu hale geleceğini ve bu iş yükünü artık bu mahkemelerin taşımasının imkansız olduğunu sözlerine ekledi.

İstinaf Mahkemelerindeki Yavaşlama Sorunu

Baro Başkanı Av. Ümit Peçe, son olarak istinaf mahkemelerinin artan iş yüküne değindi. Kurulduğunda yargısal süreçleri hızlandıran istinaf mahkemelerinin, günümüzde biriken dosyalar nedeniyle tıkandığını anlattı. Trabzon İstinaf Mahkemesi'ne gönderilen bir dosyanın eskiden birkaç ayda sonuçlandığını, ancak bu sürenin şu anda bir yılı aştığını belirtti. Bu durumun, Yargıtay'ın iş yükünü azaltmasına rağmen istinaf mahkemelerinde büyük bir yığılmaya yol açtığını söyleyen Peçe, Adalet Bakanlığı ve HSK'ya bir öneride bulundu.

Yargıtay'daki tetkik hakimlerinin bir kısmının istinaf mahkemelerine üye olarak atanmasıyla daire sayısının ve üye sayısının artırılmasını teklif etti.

Peçe, bu sayede istinaf mahkemelerindeki gecikmelerin önüne geçilebileceğini ve yargı sistemine olan güvenin yeniden tesis edileceğini vurguladığı konuşmasında şunları kaydetti: “İstinaf Mahkemeleri aslında kurulduğunda gerçekten yargısal problemlerin çözümü noktasında önemli hizmetler yapmakta ve çok büyük bir problemi halletmekteydi. Bugün gelinen süreçte İstinaf Mahkemesinin artık bu yükü kaldıramadığını ve İstinaf Mahkemesindeki daire sayısının sabit kalması ancak iş yükünün kat be kat artmasıyla birlikte artık tıkandığını, kurulduğunda birkaç ayda görülüp çözülen davaların, gönderilen dosyaların artık yılı aştığını görmekteyiz. Örneğin Trabzon İstinaf Mahkemesine giden bir dosya kurulduğunda bir ayda, 1,5-2 ayda dönmekteyken şu an 1 yılı aşmakta. Bazı dairelerde daha da fazla bir zaman almakta. Bir de Yargıtay sürecini hesaba kattığımızda aslında çok daha kısa sürede problemlerin halledilmesi beklenirken çok daha fazla uzadığını görmekteyiz. Ve dosyaların çok büyük çoğunluğu miktar itibari ile istinaf sınırında, temyiz sınırının altında kaldığı için burada da kesinleşmekte. Bu durumda Yargıtay’ın iş yükünün oldukça hafiflediğini görmekteyiz. Gerçekten Yargıtay zaten bir İçtihat Mahkemesine dönüşmesi planlandığından dosyaların büyük bir kısmının artık Yargıtay’a gitmeyeceği öngörüldü İstinaf Mahkemesinin kurulmasıyla birlikte. Şimdi İstinaf Mahkemesinde iş yükünün bu kadar fazla artması ve dosyaların büyük bir kısmının Yargıtay’a gitmemesi ile birlikte Yargıtay’ın iş yükü önemli derecede azaldı. İş yükünün azalmasıyla birlikte çok sayıda Tetkik Hakiminin aslında orada bize göre çok daha fazla iş yükünün olmadığı bir ortamda orada çalışmasının da çok uygun olmadığı artık bilinmektedir. Biz bu bakımdan Yargıtay’daki Tetkik Hakimlerinin bir kısmının İstinaf Mahkemelerine üye olarak çekilmesi gerektiğini düşündeyiz ve bu şekilde İstinaf Mahkemesindeki üye sayısının ve daire sayısının artırılmasını öneriyoruz. Çünkü bu şekilde birkaç yıl sonra Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin artık işini taşımayacağını ön görüyoruz. Gerçekten bu noktada vatandaşların ve avukatların büyük bir serzenişi var, haklı bir eleştirisi var. Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin bile bu kadar sıkıştığı, bu kadar iş yükünün arttığı bir ortamda İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin, Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin iş yükünü düşünemiyorum. O yüzden bu konuda Adalet Bakanlığı ile HSK’nın acilen bir çözüm üretmesi gerektiğini biz Rize Barosu olarak öneriyoruz.”