Yaş Çay Üretiminde Don Endişesi ve Destekleme Primi Uyarısı
Erdoğan ayrıca, bu yıl destekleme priminin kaldırılmasıyla kayıt dışılığın artabileceği endişesi taşıdıklarını ve destekleme primi kararının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Tarım Kurulu, Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ve Tarım Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan başkanlığında toplandı. Toplantıda, 2025 yılında Türkiye genelinde etkili olan zirai don olaylarının tarım ürünlerine verdiği zararlar detaylı bir raporla ele alındı. Hazırlanan rapor, Tarım ve Orman Bakanlığı ile TOBB Yönetim Kurulu'na sunuldu.
Tarımda Dondurucu Gerçek!
Toplantının ana gündem maddesini oluşturan zirai don, özellikle Mart ve Nisan aylarında yaşanan ani sıcaklık düşüşleri nedeniyle meyve ağaçlarının çiçeklenme döneminde büyük kayıplara yol açtı. Kurul üyeleri tarafından bölgelerden toplanan veriler ve Ziraat Odaları ile Ticaret Borsaları'ndan alınan bilgiler doğrultusunda yapılan tahmini zarar hesaplamalarına göre; kayısı, elma, armut ve kiraz gibi ürünlerde %90'a varan zararlar oluştuğu belirtildi.
Rekolte Kaybı ve Ekonomik Etkiler
Bu durumun sadece üreticileri değil, tarım işçilerini ve tüketicileri de olumsuz etkilediği vurgulandı. Raporda, tarımda yaşanan verim kayıplarının sebze ve meyve fiyatlarını artırarak enflasyonla mücadeleyi zorlaştıracağı, aynı zamanda istihdamda da azalmaya yol açabileceği ifade edildi.
İklim Değişikliği ve Yapısal Önlemler
Toplantıda, iklim değişikliğinin tarıma etkileri de geniş bir şekilde ele alındı. Özellikle tahıl üretiminin yoğun olduğu bölgelerde vahşi sulama sistemlerinin terk edilerek, modern ve sistematik sulama yöntemlerine geçilmesi gerektiği vurgulandı. Bu vurgu, su kaynaklarının verimli kullanılması ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı tarımın dayanıklılığının artırılması gerektiğine işaret ediyor.
Karadeniz Bölgesi ve Zirai Don: Fındık ve Çay Üretimi
Karadeniz Bölgesi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mehmet Erdoğan, fındık üretiminin zirai dondan ciddi oranda etkilendiğini belirtti. Rapora göre, fındıkta %30 ila %35 arasında rekolte kaybı yaşandı. Bu durumun hem bölge ekonomisine hem de Türkiye'nin fındık ihracatına olumsuz yansımaları olacağı ifade edildi.
Çay üretimi ise dondan nispeten daha az etkilendi. Mayıs ayında başlayan birinci sürgünde %15 civarında bir rekolte kaybı yaşandığını belirten Erdoğan, çay bitkisinin doğal gelişimi sayesinde bu kaybın ikinci veya üçüncü sürgünde telafi edilebileceğini söyledi. Ancak don olayları nedeniyle hasat sürecinin 15-18 gün gecikmesi, bazı bölgelerde dördüncü sürgünün oluşmamasına neden olabilir.
Destekleme primi kararı yeniden değerlendirilmeli
Erdoğan, ayrıca çay sektörüyle ilgili önemli bir uyarıda bulundu: "Bu yıl destekleme priminin kaldırılmasıyla kayıt dışılığın artabileceği endişesi raporda yer aldı. Küçük de olsa bir destekleme priminin çay sektörü için yeniden değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi."
Çayda Üretim Düşüşü Bekleniyor
2024 yılında 1 milyon 450 bin ton yaş çay üretiminin gerçekleştiğini belirten Erdoğan, bu yıl yaşanan olumsuzluklar nedeniyle üretimin 100-150 bin ton daha az olmasının beklendiğini kaydetti. Bu düşüşün hem ülke genelinde hem de Karadeniz özelinde ekonomik etkiler yaratacağına dikkat çekildi.
TOBB Tarım Kurulu Üyeleri:
KURUL BAŞKANI: MEHMET ERDOĞAN (RİZE TB YKB)
KURUL BAŞKAN YARDIMCISI: FATİH DURDAŞ (KUMLUCA TB YKB)
KURUL SÖZCÜSÜ: TARIK EROL (BAFRA TB YKB)
KURUL RAPORTÖRÜ: NECMİ SEZER (İPSALA TB YKB)
KURUL ÜYESİ: ABDULLAH DENİZ (ÇANAKKALE TB YKB)
KURUL ÜYESİ: ABDURRAHİM TARKAN DENİZER (EDREMİT TB YKB)
KURUL ÜYESİ: EGEMEN ASLAN (UZUNKÖPRÜ TB YKB)
KURUL ÜYESİ: KAZIM GÜROL YILMAZ (ÇARŞAMBA TB YKB)
KURUL ÜYESİ: MUSTAFA KÜRBÜZ (SUNGURLU TB YKB)
KURUL ÜYESİ: MUSTAFA USLU (ÜNYE TB YKB)
KURUL ÜYESİ: NURETTİN KIRLIOĞLU (NAZİLLİ TB YKB)
