Geçen haftaki İSG'de Sorunlar yazımıza okurlarımızdan birçok yorum ve bilgi geldi. Gerçekten bu kadar önemli bir konuda uygulamada bazı sorunlar yaşanması muhtemeldir. Önemli olan bir eksiklik varsa bunun tamamlanması, hem bakanlık, hem işverenler, hem İSG profesyonelleri için sorunsuz bir ortamın sağlanmasıdır.
Geçen haftaki yazımızdan sonra bakanlık ve İSG Genel Müdürlüğü çok hızlı bir aksiyon aldı ve sorunları çözmeye başladı. Buradan duyarlığından dolayı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Faruk Çelik ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Kasım Özer ve ekibine tüm okurlarımız adına teşekkür etmemiz gerekiyor. Önemli olan eleştirmek değil, tüm tarafları en doğru ve sağlıklı şekilde ortak bir noktada buluşturmak ve uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne katkı sunmaktır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu gereğince işverenlerce görevlendirilmesi gereken iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerine ilişkin sözleşme bildirimleri, ilgili Yönetmeliklerde yer alan sözleşme örneklerine göre yapılmaktaydı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İSG Genel Müdürlüğü, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi sözleşme bildirimlerine ilişkin iş ve işlemlerin daha etkin ve hızlı şekilde yürütülmesi için "İSG-KATİP" programını hazırlamış ve 15.2.2013 itibariyle tüm işyerlerinin kullanımına açmıştı. Geçen hafta işyeri yetkililerinin sistemde 25.3.2013 e-Bildirge yöneticileri kullanıcılarına açılmıştır. İşveren, ortak, vekil, muhasebe ve işveren türlerine ait yetkiler kaldırılmış olup sadece e-Bildirge yöneticileri sisteme giriş yapabileceklerdir. Ancak henüz veriler online olarak SGK'dan alınamadığından dolayı birkaç günlük aksama olabilecektir.
Esasen tüm verilerin elektronik ortamda takibi ve başvuruların elektronik ortamda yapılması son derece doğru ve yerinde bir uygulama. Ancak hem programın kullanılabilir olması hem de verilerin online olarak SGK'dan alınması çok önemli.
****
İSG'de çözüm önerilerimiz:
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin karşılaşılan sorunların çözümüne katkıda bulunmak ve sağlıklı bir ortam oluşturmak için konuya bu hafta çözüm önerilerini ele alarak devam edeceğiz.
1- Geçen haftada belirttiğimiz gibi, OSGB'ler hizmet verdikleri işyerinin sorumluluğunu aldığına göre işveren onayının aranmaması en doğrusu olacaktır. Zira zaten OSGB ile işveren arasında yazılı bir sözleşme yapılıyor. Özellikle SGK verileri İSG-KATİP programına online aktarılmadığı sürece hep sorunlar yaşanacaktır.
2- Bakanlık insan gücü sayısını artırmalı ve işlemlerin daha hızlı yapılmasını sağlamalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü'ne Yeni personel almak yerine mevcutlar arasında transfer yapılarak ve yereldeki personelden de yararlanarak bu sorun çözülebilir. Bakanlığın taşradaki elemanlarından yararlanılarak daha hızlı ve verimli hizmet sunulabilir. Bakanlık bu konuyla ilgili bazı önlemler aldı ve iş yükü çok olan bölümlere personel takviyesi yaptı.
3- İSG KATİP programı çalışmıyorsa (ki doğru ve sağlıklı çalışmıyor) işverenler eski sistemde olduğu gibi evrak bazlı hizmet alabilmeli ve sunabilmelidir. Daha sonra veriler bakanlık tarafından manuel olarak sisteme tanıtılmalıdır.
4- Mutlaka bakanlık bünyesinde İSG sorun ve uygulamalarına ilişkin bilgi verecek ve sorunları çözecek bir birim kurulmalıdır. Bu bakanlığın en önemli görevidir diye düşünüyorum.
5- A ve B grubu İş güvenliği uzmanlarının sayısal yetersizliğini aşmak için A ve B grubu iş güvenliği uzmanı çalıştırma süresinin bir kısmının C grubu tarafından yerine getirilmesine izin verilmelidir. Örneğin, 100 saat A grubu uzman çalıştırması gereken çok tehlikeli işyerinin bu 100 saatin 20 saatini A grubu ve kalan 80 saatini de B veya C grubu uzmanla tamamlaması durumunda yükümlülük yerine getirilmiş olacaktır. Böylece A gurubu uzman sayısının yetersizliğinden kaynaklanan eleştiriler önleneceği gibi, C grubu uzmanlara da A grubu deneyimli uzmanlarla birlikte çalışarak kendini yetiştirme fırsatı verilmiş olacaktır. Ayrıca daha önce de önerdiğimiz üzere ilgili sosyal bölümlerdeki üniversite hocaları ile bakanlık iş (sosyal) ve SGK müfettişlerinin de az tehlikeli/tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanlığı yapabilmeleri sağlanması yerinde olur.
6- İş güvenliği eğitimlerinde, az tehlikeli sınıftaki işyerleri için uzaktan eğitime fırsat verilmelidir. Böylece dağınık yapıdaki bankalar, sigorta şirketleri, perakende mağazaları gibi az tehlikeli sınıftaki işçilere de iş güvenliği eğitimi doğru bir şekilde verilmiş olur.
7- Ayrıca OSGB'lerin kuruldukları il ve sınır komşularında hizmet verme sınırlandırılması uygulamada bir çok ilde kurulu işyeri olan şirketlerde sorunlara sebebiyet veriyor. Özellikle bir şirketin genel müdürlüğü ile anlaşma yapılması durumunda diğer illerde de hizmet verilebilmesine olanak verecek şekilde düzenleme yapılmalıdır.
8- Mesleki eğitimlerde sorun yaşanıyor. Mutlaka Milli Eğitim Bakanlığı mesleki eğitimlerde yeniden aktif rol oynamalıdır.
Sonuç olarak, teknolojiyi kullanırken sistemin ve işlerin aksamaması esastır. Tam anlamıyla devreye girmeyen sistemle birlikte manuel işlerin de yürümesi doğru olacaktır. Daha sonra veriler bakanlıkça sisteme entegre edilebilir. Hepimizin amacının sağlıklı ve güvenlikli bir ortamda çalışılmasını sağlamak olduğu unutulmamalıdır.